Mary at the Foot of the Cross

“Standing by the foot of the Cross of Jesus were his mother and his mother’s sister, Mary the wife of Clopas, and Mary of Magdala. When Jesus saw his mother and the disciple there whom he loved, he said to his mother: ‘Woman, behold your son.’ Then he said to his disciple, ‘Behold your mother.’ And from that hour the disciple took her into his home” (Jn 19:25).

I believe that St. John, in this passage, wants to exalt Mary’s faith by presenting two elements in reference to this event:

First, Mary’s presence at the foot of the Cross. It is precisely at this place where the faith of the disciples and, logically, Mary’s faith, is put to the hardest test. Her presence manifests Her fidelity, Her constant abandonment to the designs of the Lord’s will, and a faith that is undiminished, unchanged and unaltered even in the darkest hours.

SIN

SIN

Among the Pauline letters, the word of ‘sin’ can be found in Romans, 1,2 Corinthians, Galatians, Ephesians, 2 Thessalonians and 1 Timothy. But the word of ‘sin’ can be found many times in the letter of Romans. More than any others Pauline letters, Paul explained about the concept of ‘sin’ clearly in the letter of Romans. The ‘sin’ that described in other Pauline letters based on the main concept of ‘sin’ in the Romans.

In his letters, Paul taught the followers of Christ about that through one’s offence how the sin begins, what is the cause of sin, how the sin reigns over our flesh and finally the death which is the wages of sin. Paul also taught that through baptism we are free from the sin, through the law of God we become the servants of righteousness, through Jesus Christ we overcome the death, the wages of sin and finally through One’s sacrifice we gain back the grace of eternal life again. The grace of God is greater than the offences of sin. Therefore though the sin reigned over our flesh and it is against the Law, the commandment which is holy, just and good through Jesus Christ we all gain back the grace of eternal life again. 

"What are the different Jewish festivals in the Bible?"

Question: "What are the different Jewish festivals in the Bible?"

Answer: There are seven Jewish festivals or feasts outlined in the Bible. While they are mentioned throughout Scripture, we find instructions for all seven laid out in Leviticus 23. Leviticus 23:2 refers to the seven Jewish festivals, literally “appointed times,” also called “holy convocations.” These were days appointed and ordained by God to be kept to the honor of His name. These times of celebration are important not only to Israel, but also to the overall message of the Bible, because each one foreshadows or symbolizes an aspect of the life, death, and resurrection of the Lord Jesus Christ.

When Was Jesus Born?

When Was Jesus Born?

Let me begin by saying right up front that no one knows exactly when Jesus was born because the Bible does not clearly answer this question. That doesn’t mean the question is unimportant, only that it is not essential to our Christian faith. As we approach Christmas this year, it is good to remind ourselves that nowhere does the Bible command us to celebrate Jesus’ birth. If the first Christians knew the precise year and day when our Lord was born in Bethlehem, they didn’t make an issue of it. Yet it was inevitable that his birth would be remembered. Two of the gospels contain detailed information about the events surrounding the birth of our Lord. And since his birth happened in a very unusual fashion, it is not surprising that Christians for 2000 years have done what Mary did as she considered all that happened to her. Luke 2:20 says she treasured up all the events and pondered them in her heart. It is a useful spiritual exercise to think about the how and when and why of the events surrounding our Lord’s birth.

Question: "What are the responsibilities of deacons in the church?"

Question: "What are the responsibilities of deacons in the church?"

Answer: In the New Testament, the word usually translated "serve" is the Greek word diakoneo, which literally means "through the dirt." It refers to an attendant, a waiter, or one who ministers to another. From this word we get the English word “deacon.” We first see the word "deacon" used this way in the book of Acts. “And the twelve summoned the full number of the disciples and said, "It is not right that we should give up preaching the word of God to serve tables” (Acts 6:2). The men who were giving themselves to feeding the flock by preaching and teaching realized that it wasn’t right for them to leave those activities to wait tables, so they found some other men who were willing to serve, and put them in place to minister to the church’s physical needs while the elders or pastors ministered to their spiritual needs. It was a better use of the resources they were given, and a better use of everyone’s gifts. It also got more people involved in serving and helping one another.

ကက္သလစ္ဘာသာ၀င္တစ္ေယာက္ေဆာင္ထားသင့္ေသာ အက္ပလီေကးရွင္း (၁၀)ခု

စိန္လြီစ္

ၾသဂုဏ္လ (၂၅) ရက္ေန ့                          
ယေန ့သာသနာကအမွတ္ရက်င္းပေသာပဲြေန ့ရွင္ေန့ရွင္
စိန္လီြစ္(St.Louis)                  
                 ယေန ့ပဲြေန ့ရွင္သည္ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ၏ျပည့္ရွင္မင္းၾကီးျဖစ္
ပါသည္။ သူဘု ရင့္ထီးနန္းကိုဆက္ခံခ်ိန္၌အ သက္ (၂၂) သာရွိေသး သည္။ သူ ့အား (၁၂၁၄) ခုႏွစ္တြင္ေမြးဖြားသန္ ့စင္ခဲ့သည္။ သူသည္ ဘုရင္ျဖစ္ေသာ္လည္းဘု ရားတရားအလြန္ၾကည္ညိဳကိုင္းရွိဳင္းျပီး၊ သာမန္ ဘာသာတူမ်ားအတြက္က်င့္ၾကံအားထုတ္ႏိုင္ေသာစိန္ဖရန္စစ္၏ ၀ိညာဥ္ေရးက်င့္စဥ္ကိုက်င့္ၾကံေဆာက္တည္သူျဖစ္သည္။ သူသည္ ဘု ရင္ျဖစ္ေသာ္လည္းဆုေတာင္းျခင္း၊ သနားျခင္း၊ ခရစ္ယာန္က်င့္၀တ္ မ်ား ကိုက်င့္ၾကံရာ၌စံျပဳထိုက္သူျဖစ္သည္။ သူသည္အိမ္ေထာင္ျပဳခဲ့ျပီး၊ ေပ်ာ္ ရႊင္ေသာမိသားစုကို လည္းတည္ေထာင္ႏိုင္ခဲ့ျပီး၊ သားသမီး (၁၁) ထြန္း ကားခဲ့သည္။ သူသည္တုိင္းသူျပည္သားအေပၚ၌လည္းဘာသာေရး ၏အ ဆုံးအမကိုအေျခခံ၍အုပ္ခ်ဳပ္သူျဖစ္သည္။ ဘုရားသခင္ ၏ႏိုင္ငံေတာ္တိုး ခ်ဲ့ရာတြင္လည္းစိတ္အားထက္သန္သူ၊ ကူ ညီသူျဖစ္သည္။ သူသည္ ခရူး ဆိတ္စစ္ပဲြတြင္ႏွစ္ၾကိမ္ပါ၀င္ခဲ့သည္။ သူသည္ (၁၂၇၀) ခုႏွစ္၊ အာဖရိ ကႏိုင္ငံ၊ ကာလ္ ေသ့ခ်္ျမိဳ့၌နတ္ရြာစံသြားခဲ့ပါသည္။ သူနတ္ရြာစံခ်ိန္၌ မည္သည့္အေဆာင္အေယာင္မွ်မပါဘဲ၊ ရုိးရွင္းနိမ့္ခ်စြာထြက္ခြာ သြားခဲ့ သည္။

ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွစ္

2017 August Editorial of CBCM Herald
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွစ္ . . .
 ကက္သလစ္အသင္းေတာ္တြင္ ဇႏၷဝါရီလ ၁ ရက္ေန႔ကို ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေန႔ အျဖစ္ သတ္မွတ္ က်င္းပလာခဲ့သည္မွာ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ တြင္ အၾကိမ္ေပါင္း ၅၀ ျပည့္ခဲ့ပါၿပီ။ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ကပင္ အသင္းေတာ္၏ ဥေႆွ်ာင္ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးမ်ားသည္ ကမၻာႀကီး ၿငိမ္းခ်မ္းရန္ လိုက္နာရမည့္ လမ္းစဥ္မ်ားကို ညႊန္ျပခဲ့ၾကသည္။
 ၁၉၆၈ ခုႏွစ္ ဇႏၷဝါရီလ ၁ ရက္ေန႔တြင္ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး ဆဌမေျမာက္ေပါလူးက ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ပထမဦးဆံုးေသာ သဝဏ္လႊာကို ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ထိုသဝဏ္ လႊာတြင္ "ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသည္သာ လူသားတို႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ တစ္ခုတည္းေသာ လမ္းစဥ္ ျဖစ္သည္။" ဟု ေရးသားခဲ့သည္။ "ဂုဏ္တုဂုဏ္ၿပိဳင္လိုေသာ အမ်ိဳးသားေရး စိတ္ ေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ တင္းမာမႈမ်ား၊ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္ အႏိုင္ယူျခင္းမ်ား၊ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးဟူေသာ လြဲမွားသည့္ ေခါင္းစဥ္ေအာက္၌ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈမ်ား၌ တိုးတက္မႈ မရရွိ ႏိုင္ပါ။" ဟု ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးက သင္ၾကားခဲ့သည္။ ဆက္လက္၍ ႏိုင္ငံတကာပဠိပကၡမ်ား အား ေျဖရွင္းရာတြင္ လက္နက္ကိုသာ အားကိုးျခင္း သည္လႊဲမွားေသာ အယူအဆ ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို တရားမွ်တေသာ ဥပေဒအေပၚ အေျခခံေဆြးေႏြးျခင္း၊ တရားမွ်တျခင္းႏွင့္ သာတူညီမွ် ျဖစ္ျခင္းတို႔၌သာ အေျဖရွာၾကရန္ တိုက္တြန္းခဲ့သည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းျခင္း၏ အနက္ႏွင့္ ျမတ္ႏိုးျခင္းတို႔သည္ အမွန္တရား၊ တရားမွ်တျခင္း၊ လြတ္လပ္ ျခင္းႏွင့္ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာတို႔အေပၚတြင္ တည္ေဆာက္မွသာ ခိုင္မာႏိုင္မည္ဟု ေရးသား ခဲ့သည္။
(PAUL VI, Message for the First World Day of Peace, 1 January 1968).

ကက္သလစ္ဘာသာတူတိုင္းသိသင့္၊ ဆုေတာင္းသင့္ေသာဖာ တီမာမွဆုေတာင္းေမတၱာ (၅) ပုဒ္

           ဖာတီမာတြင္အမိမယ္ေတာ္ထင္ရွားျပစဥ္သင္ၾကားေပးခဲ့ေသာ ဆုေတာင္းေမတၱာ (၅) ပုဒ္ရွိ သည္သင္သိပါသလား။ ဖာတီမာသည္ေပၚ တူဂီျမိဳ့မွျဖစ္သည္။ ျမန္မာျပည္မွအခ်ဳိ့ေသာဘာသာတူမ်ား ပင္လ်င္ဘုရား ဖူးေရာက္ရွိခဲ့ၾကျပီးျဖစ္သည္။ သိုးထိန္းကေလးသုံးေယာက္အား အမိ မယ္ေတာ္ကိုယ္ထင္ရွားျပရာမွဖာတီမာသည္လူသိမ်ားလာခဲ့သည္။ အထူးသျဖင့္အမိမယ္ေတာ္အားၾကည္ညိဳသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

 အမိမယ္ေတာ္သည္ (၂၀) ရာစုအေစာပိုင္းတြင္ထင္ရွားျပခဲ့ျပီး၊ ဤထင္ရွားျပျခင္းသည္ကက္သ လစ္ကမၻာအတြက္အလြန္ေက်ာ္ ၾကားေသာအံ့ဖြယ္ရာတစ္ပါးျဖစ္ခဲ့သည္။ ကေလးသုံးဦးသည္အမိမယ္ ေတာ္ထံမွသတင္းစကားမ်ားစြာကိုခံယူရရွိခဲ့သည္။ ထိုသတင္းမ်ားအား လုံး၏အဓိကတိုက္တြန္းခ်က္မွာမိမိတို ့အျပစ္၊ အမွားမ်ားမွေနာင္တတ ရားယူရန္၊ ဆုေတာင္းရန္ႏွင့္ဆုေတာင္းေမတၱာအသစ္ (၅) ပုဒ္ကိုလည္း သစ္လႊင္စြာသင္ၾကားေပးခဲ့သည္။ ထိုဆုေတာင္းေမတၱာ (၅) ပုဒ္အနက္တစ္ပုဒ္ကိုမူကြ်ႏု္ပ္တုိ ့ အားလုံးအလြန္ရင္းႏွီးၾကသည္။ က်န္ေလးပုဒ္ကိုသာလွ်င္လူသိပ္မသိၾကေပ။
 ဖာတီမာမွသိုးေက်ာင္းသား (၃) ဦးအားသင္ၾကားေပးခဲ့ေသာ ဆုေတာင္းေမတၱာ (၅) ပုဒ္မွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္သည္။

၁။ ဖာတီမာဆုေတာင္းေမတၱာ (သို ့) တစ္ဆယ့္စိပ္ျပီးတိုင္းပူေဇာ္ေသာ ဆုေတာင္းေမတၱာ
 အိုေယဇူး၊ ကြ်ႏု္ပ္တို ့၏အျပစ္မ်ားကိုခြင့္လႊတ္ေတာ္မူပါ။ ကြ်ႏု္ပ္တို ့  ကိုငရဲမီးမွလည္းကယ္တင္ ေတာ္မူပါ။ ကြ်ႏု္ပ္တို ့ကိုေကာင္းကင္သို ့ပို   ့ေဆာင္ေတာ္မူပါ။ ကိုယ္ေတာ္၏သနားျခင္းကိုအထူးလိုအပ္ ေနေသာ သူမ်ားကိုသနားေတာ္မူပါ ‘အာမင္’ ျဖစ္သည္။ ဤဆုေတာင္းေမ တၱာကို စိတ္ပုတီး စိပ္ျပီးတိုင္း ထည့္သြင္းဆုေတာင္းရန္၊ အမိမယ္ေတာ္ မွ ကေလးသုံးဦးအားမွာၾကားခဲ့သည္။

ထုိင္းႏုိင္ငံမွ ပထမဆုံးဓမၼအာဇာနည္ သူေတာ္စင္ နီေကာ္လပ္စ္ ဘြန္ကာထ္ကစ္ဘမ္ရြန္

သူေတာ္စင္ နီေကာ္လပ္စ္ဘြန္ကာထ္ကုိ ၁၈၉၅ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ ၃၁ ရက္ေန႕တြင္ေမြးဖြားခဲ့ၿပီး ေဖေဖာ္ရီ၀ါရီ ၅ ရက္ေန႕တြင္ နာခြန္ပါသြန္နယ္၊ စန္ဖရမ္ရွိ စိန္ပီတာဘုရားေက်ာင္းတြင္ ေဆးေၾကာ္ၿခင္းေပးခဲ့ပါတယ္။ သူသည္ ရဟန္းတုိ႕တတ္အပ္ေသာပညာရပ္မ်ားကုိ ေလ့လာဆည္းပူးခဲ့ၿပီး ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ ၂၄ ရက္ေန႕တြင္ ေကာင္းကင္ဘုံသုိ႕ပင့္ေဆာင္ၿခင္းခံရေသာ မယ္ေတာ္သခင္ ကက္သီၿဒယ္ဘုရားေက်ာင္းၾကီးတြင္ ရဟန္းသိကၡာကုိ ဆရာေတာ္ၾကီးရမ္ပဲေရာ့စ္လက္ေတာ္မွ ခံယူခဲ့ပါတယ္။

ဖာသာရ္နီေကာ္လပ္စ္၏ ပထမဆုံးသာသနာလုပ္ငန္းမွာ ဘန္နာခူအက္ေဒသရွိ ေမရီ၏ေမြးဖြားၿခင္းေက်ာင္းေတာ္ပင္ ၿဖစ္ပါတယ္။ ထုိ႕ေနာက္ ဖီဒ္စန္းႏူေလာ့ခ္ရွိ စိန္နီေကာ္လပ္စ္ဘုရားေက်ာင္းသုိ႕ ေၿပာင္းေရြ႕တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ထုိ႕အၿပင္ ခ်င္းမုိင္တြင္လည္းေကာင္း၊ လန္ပန္တြင္လည္းေကာင္း၊ ေခါရက္ႏွင့္ ႏြန္ေခအုိတြင္လည္းေကာင္း တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။

အစဦးဆုံး ထုတ္လုပ္ထားတဲ့က်မ္းစာအုပ္

အစဦးဆုံး ထုတ္လုပ္ ထားလာ ၾကတဲ့ က်မ္းစာ အုပ္

ဒီက်မ္းစာ အုပ္ႀကီးက
အခန္းႀကီး ေပါင္း ၁၃၂၆
အခန္းငယ္ေပါင္း ၃၇၂၅၄
စကာလုံးေပါင္း  ၉၁၅၈၇၇

ေအဒီ ၃၈၃ တြင္ စိန္႔ေဂ်႐ုမ္းက ဟီးဘ႐ူး ဘာသာမွ လာတင္ ဘာသာ သို႔ ( VULGATE) ဟုအမည္သြင္သည့္ က်မ္းစာကို ဘာသာ ျပန္ဆိုသည္
ပထမဆုံး အႀကိမ္ က်မ္းစာအုပ္ကို အသုံးျပဳရန္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ေအဒီ ၃၉၃ ဟစ္ပို(HIPPO) ၿမိဳ႕သံဃာေတာ္မ်ား အစည္းအေဝးတြင္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ခ်သည္က ဓမာေဟာင္း ၄၆ ေစာင္ နဲ႔ ဓမသစ္ ၂၇ ေစာင္ အားလုံးေပါင္း ၇၃ ေစာင္ ကို က်မ္းစာအုပ္ အျဖစ္ အတည္ျပဳၾကသည္
ေအဒီ ၃၉၇  ( CARTHAGE) ၿမိဳ႕ အစည္းအေဝး မွာ ၎ ၇၃ ေစာင္ကို ထပ္မံအတည္ ျပန္ျပဳ ၾကသည္

ရဟန္းမင္းႀကီးအရွင္သူျမတ္ဆိုတာ

အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ပုပ္ (Pope) ဟူ ေသာ စကားလံုးသည္ လာတင္းဘာသာ ပါပါ (Papa) စကားလံုးမွလာသည္။ ဖခင္ အား ရင္းရင္းႏွီးႏွီးေခၚေသာ ဘြဲ႕နာမ ျဖစ္ သည္။ ဝိညာဥ္ေရးတြင္ ဖခင္ျဖစ္သည္ ဆို သည့္သေဘာျဖင့္ အစဦးပိုင္းတြင္ ဆရာ ေတာ္ႀကီးမ်ားအား ေခၚဆိုေသာ ဘြဲ႕ျဖစ္ သည္။ အေရွ႕တိုင္းမ်ားတြင္ ဘုန္းေတာ္ ႀကီးမ်ားကိုလည္း ပါပါ ဟု တေလးတစား ေခၚဆိုခဲ့ၾကသည္။ ေျခာက္ရာစုႏွစ္ ေနာက္ ပိုင္းတြင္ ေရာမၿမိဳ႕၏ ဆရာေတာ္ႀကီးကိုသာ ပါပါ ဟု ေခၚဆိုခဲ့ၿပီး ရွစ္ရာစုႏွစ္တြင္ အ ေနာက္ႏိုင္ငံမ်ား၌ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး တစ္ ပါးတည္း ကိုသာ ေခၚဆိုရမည္ဟု သတ္မွတ္ ခဲ့သည္။

သားမိုက္ေနာင္တမေနာင္းခဲ႔ပါ

သားမိုက္ေနာင္တ၊ မေႏွာင္းခဲ့ပါ ……..

 အမိကက္သလစ္သာသနာေတာ္အားဦးေဆာင္ခဲ့ေသာရ ဟန္းမင္းၾကီးမ်ားသည္၊ ၄င္းတို ့ ၏ေခတ္ကာ လႏွင့္အညီသာသနာ အ တြက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ လူမူအသိုင္းအ၀ိုင္း၏လိုအပ္ခ်က္ မ်ားကို မ်က္ေျခအျပတ္ ေလ့လာ ျပီးအခိ်န္အခါႏွင့္အညီေၾကညာခ်က္မ်ား၊ စာ ခြ်န္ေတာ္မ်ားထုတ္ျပန္ ရင္းအက်ဳိးျပဳခဲ့ၾက၊ ထူးျခားမူမ်ားစြာ ကိုျပဳလုပ္ႏိုင္ ခဲ့ပါသည္။ ထို ့အတူရဟန္းမင္းၾကီးဂြ်န္ေပါလ္ (၂) (ယခုသူေတာ္စင္) သည္သက္ရွိထင္ရွားစဥ္၌ကမၻာသူကမၻာသား မ်ားအား (ဘာသတူ၊ မတူ သူ) အ လြန္လႊမ္းမိုးခဲ့သူ၊ ကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ားစြာသို ့ခရီးအမ်ားဆုံးထြက္ခဲ့သူ၊ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္ ေအာက္၌လူငယ္ဘ ၀ကိုျဖတ္သန္းခဲ့ရသူ၊ လူငယ္ မ်ားႏွင့္ေတြ ့လွ်င္ငယ္မူငယ္ေသြးျပန္၍အလြန္ေပ်ာ္ တတ္သူဟုသိထား ၾကပါသည္။ ၄င္းတို့ထက္ပို၍ထူးျခားေသာအခ်က္တစ္ခ်က္မွာသူသည္မိ မိကိုသတ္ရန္ၾကံစည္ခဲ့သူ အားလည္း ကိုယ္တိုင္ကုိယ္က်ေထာင္သို ့ သြားေရာက္၍ေတြ ့ဆုံခဲ့၊ ခြင့္လႊတ္ခဲ့၊ လႊတ္ျငိမ္းခြင့္ရရန္အယူခံ၀င္ေပး ခဲ့သူလည္းျဖစ္ပါ သည္။

လီမာၿမိဳ႕မွ သူေတာ္စင္ရို႕စ္

လီမာၿမိဳ႕မွ သူေတာ္စင္ ရို႕စ္။
(St. Rose of Lime) (1586-1617)
ပြဲေန႔ August 23.

ရို႕စ္သည္ ေတာင္အေမရိကတိုက္ ပီး႐ူး(Peru)
ႏိုင္ငံတြင္ေမြးဖြားခဲ့သည္။ သူမသည္ မိဘမ်ား
အား အလြန္က်ဳိးႏံြသူျဖစ္သည္။ သၡင္ေယဇူးကို
ခ်စ္ေသာစိတ္ျဖင့္ သူမအား ခိုင္းသမွ်ကိုျပံဳးရႊင္
စြာျဖင့္ လက္ခံေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ လူမ်ားကို
လည္းအၿမဲႀကိဳးစား၍ ကူညီေပးခဲ့သည္။

ေကာင္းကင္တမန္မ်ားေန႔

ယေန ့အဂၤါေန ့ = ေကာင္းကင္တမန္မ်ားေန ့

- ေကာင္းကင္တမန္မ်ားသည္ဘုရားသခင္၏ေရွ့
ေမွာက္၌အခစား၀င္ေနရသူမ်ား၊

- ေကာင္းကင္တမန္သည္ဘုရားသခင္၏ဘုန္းဂုဏ္ေတာ္၊ နာမေတာ္ကိုကာကြယ္ေပးေနရသူမ်ား (ရွင္မိုက္ကယ္)၊

- ေကာင္းကင္နမန္မ်ားသည္ဘုရားသခင္၏သ
တင္းေကာင္းမ်ားကိုေဆာင္ယူၾကားေျပာရသူ (ရွင္ဂါ
ဘရီအဲယ္)၊

- ေကာင္းကင္တမန္သည္ဘုရားသခင္၏သားသမီးမ်ား
ၾကံဳေတြ ့ခံစားေနရေသာအခက္အခဲမ်ားကိုကူညီေျဖ
ရွင္းေပး၊ ေရာဂါေ၀ဒနာမ်ားကိုဘုရား၏နာမေနာ္၌
ကုသေပးသူမ်ား (ရွင္ရာဖာအဲယ္)၊

ပင္လယ္နီႏွစ္ျခမ္းကြဲေသာေနရာကိုသုေတသီတို႕ေတြ႕ျပီ

႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕______________________
တမန္ေတာ္မူဆာ (မိုးဇက္)နဲ႕ေနာက္လိုက္မ်ားရဲ့ဖာရိုဘုရင္လက္ကလြတ္ေအာင္ေျပးတဲ့ Exodus အေၾကာင္းကို က်မ္းျမတ္ကုရအန္ထဲမွာထဲမွာအတိအက်ေဖာ္ျပထားသလိုသမၼာက်မ္းစာထဲမွာ
လဲေဖာ္ျပထားပါတယ္။
အားလုံးသိၾကတဲ့အတိုင္းဖာရိုဘုရင္ရဲ့လက္ကလြတ္ေျမာက္ေအာင္ေျပးရတဲ့ တမန္ေတာ္မူဆာနဲ႕ေနာက္လိုက္ မ်ား ဟာပင္လယ္နီလို႕ယူဆရတဲ့ ပင္လယ္ၾကီးကာဆီးေနတဲ့အတြက္လြတ္လမ္းမရွိေတာ့တဲ့အခ်ိန္မွာဖန္ဆင္းရွင္
အလႅာကပင္လယ္ျပင္ကိုႏွစ္ျခမ္းကြဲေစျပီးတမန္ေတာ္မူဆာနဲ႕ေနာက္လိုက္ေတြကိုလြတ္ေျမာက္ေစျပီး၊ေနာက္မွလိုက္လာတဲ့အင္အားၾကီးမားတဲ့ ဖာရိုဘုရင္နဲ႕သူ႕ရဲ့စစ္တပ္ၾကီးေရနစ္ေသဆံုးၾကရတာကိုက်မ္းျမတ္ကုရအန္မွာေအာက္ပါအတိုင္းေဖာ္
ျပထားပါတယ္။
http://www.youtube.com/watch?v=xMHlnZO2QlQ&feature=related

သံေပတ႐ူး၏ ကက္သီျဒယ္ ေက်ာင္းေတာ္ႀကီး (ကက္သလစ္ ခရစ္ယာန္တုိ႔၏ ဗဟုိဌာနခ်ဳပ္)

ကြန္စတင္တုိင္းဘုရင္သည္ ပထမဆံုးေက်ာင္းေတာ္ႀကီးကုိ သံေပတ႐ူး တရားေတာ္အတြက္ အသတ္ခံရေသာ ေန႐ုိဘုရင္
၏ ဆပ္ကပ္ ေခၚ ပြဲက်င္းပရာေနရာတြင္ တည္ရွိေသာ သံေပတ႐ူး၏ အုတ္ဂူေပၚတြင္ ေအဒီ (၃၂၄) ခုႏွစ္တြင္
တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ ယခုလက္ရွိေက်ာင္းေတာ္ႀကီးကုိ ပၪၥမေျမာက္ရဟန္းမင္းႀကီး နီေကာလားက ၁၄၅၂ခုႏွစ္တြင္စတင္
တည္ေဆာက္သည္။ သံေပတ႐ူး၏ ဘုရားေက်ာင္းေတာ္ႀကီးသည္ ကမၻာေပၚတြင္ အႀကီးက်ယ္ဆံုးေက်ာင္းေတာ္ႀကီး
ျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းေတာ္၏ အလ်ားသည္ ၂၁၁.၅ မီတာ ျဖစ္သည္။ ေျမႀကီးမွ အုပ္ေဆာင္းပံု ျပႆာဒ္ထိပ္အထိ ၁၃၂.၅
မီတာျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းေတာ္ႀကီး၏ ေရွ႕မ်က္ႏွာစာသည္ ၁၁၄ မီတာရွည္ၿပီး အျမင့္မွာ ၄၅မီတာ ျဖစ္သည္။
အုပ္ေဆာင္းပံု ျပႆာဒ္ထိပ္ေရာက္ရွိရန္ ေလွကားထစ္(၅၃၇) ထစ္ တက္ရသည္။ ေက်ာင္းေတာ္ႀကီး၏ ရင္ျပင္ႀကီးကုိ
တစ္တန္းလွ်င္(၄) တုိင္၊ ေက်ာက္တုိင္ႀကီး (၂၈၄) တုိင္ျဖင့္ ပတ္လည္တည္ေဆာက္ထားသည္။ ထုိတုိင္မ်ား၏
အထက္တြင္ ရဟႏၱာ တုိ႔၏ ဆင္းထု (၁၄၀) ကုိ တင္ထားသည္။ ရင္ျပင္အလယ္၌ စုိက္ထူထားေသာ အဖ်ား႐ွဴးေလးေျမႇာင့္
ပံု ေက်ာက္တုိင္ႀကီးကုိ ကာလီဂူလားသည္ အီဂ်စ္ျပည္မွ ေရာမၿမိဳ႕သုိ႔ယူေဆာင္ခဲ့သည္။ ယင္း၏   အျမင့္  မွာ (၁၄၁) မီတာ
ရွိသည္။

ေကာင္းကင္ဘုံေမတၱာ

ေကာင္းကင္ဘံု၌ ေမတၱာ
(The Lord’s Prayer/ Our Father Prayer)
အနက္အဓိပၸာယ္အား ေဝမွ်ျခင္း၏ ရည္ရႊယ္ခ်က္၊
ကိုးကား - YOUCAT (YOUth CATechism)

ငယ္စဥ္ကတည္းက ခရစ္ယာန္တိုင္း ရြတ္ဆုိခဲ့ေသာ ဤေကာင္းကင္ဘံု၌ ေမတၱာအား အသင္းေတာ္အေနျဖင့္ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ ခရစ္ယာန္မ်ားအတြက္ မည္သုိ႔ အေသးစိတ္ အနက္ဖြင့္ဆုိထားသနည္းဟု သိလုိခဲ့သည္။
ဤသို႔ျဖင့္ ကၽြႏ္ုပ္သည္ အနားယူၿပီးေသာ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔၏ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး ဘက္နဒစ္ (၁၆)၏ စာအုပ္ျဖစ္သည့္ နာဇရက္ၿမိဳ႕သား ေယဇူး Jesus of Nazareth: ပထမ စာအုပ္တြင္ အစျပဳကာ “ေကာင္းကင္ဘံု၌ ေမတၱာ” အနက္ဖြင့္ထားသည္ကုိ ဖတ္မိသျဖင့္ အတုိင္းမသိ ၾကည္ႏူးခဲ့ပါသည္။
သုိ႔ေသာ္ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး ဘက္နဒစ္ (၁၆)၏ Jesus of Nazareth ပထမတြဲမွ ေကာင္းကင္ဘံု၌ ေမတၱာအဖြင့္အား မေဝမွ်ခင္ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး ဘက္နဒစ္ (၁၆) လက္ထက္က (CCC) Catechism of Catholic Church “ကက္သလစ္ အသင္းေတာ္၏ အေမးအေျဖပံုစံ သြန္သင္ခ်က္မ်ား (စီစီစီ)”ကုိ လူငယ္မ်ားအတြက္ ထုတ္ေဝခဲ့ေသာ YOUCAT စာအုပ္မွ ကုိးကားကာ ဘာသာျပန္ပါသည္။
ထုိသုိ႔ ခရစ္ယာန္တစ္ဦးအေနျဖင့္ ေကာင္းကင္ဘံု၌ ေမတၱာႏွင့္ အျခားေသာ ယံုၾကည္ျခင္းဆုိင္ရာ နက္နဲဖြယ္ရာမ်ားအား ဝမ္းေျမာက္ျခင္းျဖင့္ ေဝမွ်လုိက္ရပါသည္။

ရွင္ပီအူး

ၾသဂုဏ္လ (၂၁) ရက္ေန ့
ယေန ့သာသနာကအမွတ္ရက်င္းပေသာပဲြေန ့ရွင္
ရွင္ပီးအို (၁၀) (Saint Pius X)
 ယေန ့ပဲြေန ့ရွင္အားအမွတ္အရဆုံးျဖစ္ေစေသာလုပ္ေဆာင္ခ်က္ (သို ့) သာသနာအတြင္းအ ေျပာင္းအလဲတစ္ခုမွာ၊ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ေန ့ စဥ္ (သို ့) မၾကာမၾကာပင့္ယူႏိုင္ျခင္းအခြင့္ကိုျပဳခဲ့ျခင္းျဖစ္ သည္။ ထို ့ အတူကေလးမ်ားသည္အမွန္အမွားခဲြျခားတတ္၊ ေကာင္းမေကာင္းခဲြျခား တတ္ေသာအသက္အရြယ္မွသည္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ကိုပင့္ခြင့္ရ သည္မွာ ယေန ့ပဲြေန ့ရွင္၏လက္ထက္၌၊ အေၾကာင္းအခ်င္း ရာမ်ားစြာကိုျပန္လည္ သုံးသပ္ျပီးခြင့္ျပဳခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
 သူအား (၁၈၃၅၊ ဇြန္လ၊ ၂) ရက္ေန ့တြင္၊ မျပည့္စုံလွေသာအီတလီ လူမ်ဳိးမိသားစုမွေမြးဖြား သန္ ့စင္ခဲ့သည္။ သားသမီး (၁၀) ဦးအနက္၊ ဒုတိ ယရင္ေသြးျဖစ္သည္။ သူ၏ငယ္မည္မွာဂ်ဳိးဇက္ ဆားလ္တိုျဖစ္ျပီး၊ ရဟန္း  မင္းၾကီးျဖစ္အျဖစ္ေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္ခံရခ်ိန္တြင္၊ သူအလြန္ေလးစားေ သာရွင္ပီအုစ့္အမည္ကိုခံယူခဲ့သည္။ ထိုဘဲြ ့ေတာ္ကိုခံယူစဥ္က၊ ထိုဘဲြ ့ ကိုခံယူထားျပီးေသာရဟန္းမင္းၾကီး (၉) ပါးပင္ရွိခဲ့ျပီျဖစ္ရာ၊ သူသည္ (၁၀) ပါးေျမာက္ျဖစ္္လာခဲ့သည္။ ရဟန္းမင္းၾကီးျဖစ္လာခ်ိန္တြင္၊ သက္ေ တာ္မွာ (၆၈) ျဖစ္ျပီး၊ သူသည္(၂၀) ရာစုရဟန္းမင္းၾကီးမ်ားအနက္အလြန္ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္ရွိ ေသာ၊ ျပတ္သားျပီး၊ ရဲစြမ္းသတၱအျပည့္ ရွိေသာရ ဟန္းမင္းၾကီးတစ္ပါးျဖစ္ခဲ့သည္။

ကက္သလစ္ႏွင့္ ရိုမန္ကက္သလစ္အသုံးအႏႈန္း

ကက္သလစ္ႏွင့္ ရိုမန္ကက္သလစ္အသံုအႏႈန္း
#Crd  
(ကက္သလစ္ဘာသာ၀င္မ်ားကိုယ္တိုင္ အဆိုပါသံုးႏႈန္း ျခားနားခ်က္ကို ေသခ်ာနားမလည္ေသးဟု ျမင္မိသလို လက္လွမ္းမွီသေလာက္ ဘာသာျပန္ထားျခင္းျဖစ္ၿပီး ပိုမိုသိရွိလိုပါက မွီျငမ္းထားေသာ လင့္မ်ားမွာ အေသးစိတ္ေလ့လာေစလိုပါတယ္။)

ကက္သလစ္ဆိုတဲ့ အမည္နာမ ဘယ္တုန္းကစတင္အသံုးျပဳသလဲ ဆိုတာမေျပာခင္ Catholic ဆိုတာကို အနည္းငယ္ နားလည္ေစလိုပါတယ္။ Cathohlicus (Latin), Katholikos (Greek) လို႔ေခၚတဲ့ Catholic ဟာ တစ္ခုလံုး၊ အားလံုးလို႔သေဘာသက္ေရာက္သလို အဂၤလိပ္လို universal လို႔အဓိပၸါယ္ေရာက္ၿပီး မူလဆိုလိုခ်က္မွာ ခရစ္ယာန္မ်ားအားလံုးကို သက္ေရာက္ဆိုလိုတာျဖစ္ၿပီး အေၾကာင္းက ကၽႊႏ္ုပ္တို႔ဟာ ခရစ္ေတာ္ရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ universal church ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းမ်ားျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။ သို႔ေလာ သို႔ေလာျဖစ္ေနတဲ့ Catholic နဲ႔ Roman Catholic အေၾကာင္းကို ေသခ်ာ နားလည္ထားဖို႔လည္းလိုပါတယ္။

ေတြ႕ဆုံပြဲ

ေနျပည္ေတာ္၊ ၾသဂုတ္ ၂၁

တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္ သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကက္သလစ္ဂိုဏ္းခ်ဳပ္ ဆရာေတာ္ႀကီး ကာဒီနယ္ခ်ားလ္ဘိုႏွင့္ သာသနာ့နယ္မ်ားမွ ကက္သလစ္ဆရာေတာ္ ၅ ပါးတို႔ႏွင့္အတူ ယေန႔နံနက္ပိုင္းတြင္ ေနျပည္ေတာ္ရွိ ဘုရင့္ေနာင္ရိပ္သာ ဧည့္ခန္းမေဆာင္၌ လက္ခံေတြ႕ဆံုသည္။

စိန္ အန္ေထာ္နီ

သြား၊ ေရာင္း၊ ေပး၊ လုိက္ပါ (သံမာေတဦး ၁၉း၂၁)
                  အန္ေထာ္နီသည္၊ မိဘမ်ားတိမ္းပါးသြားျပီးေနာက္၊ သူႏွင့္၊ သူ၏ညီမေလးတို ့ခမ်ာ၊ မိဘမဲ့ဘ၀ျဖင့္၊ က်န္ရစ္ခဲ့ၾကပါသည္။ ထိုစဥ္ဍ္၊ သူ၏ညီမေလးမွာ၊ အသက္အရြယ္အားျဖင့္၊ ငယ္ရြယ္ႏုနယ္ေသးသည္။ အန္ေထာ္နီ၏အသက္မွာ (၁၈-၂၀) ၀န္းက်င္ရွိျပီးျဖစ္ပါသည္။ ထို ့ ေၾကာင့္၊ အိမ္မူကိစၥႏွင့္၊ ညီမျဖစ္သူကို၊ သူကိုယ္တိုင္၊ ေစာင့္ေရွာက္ ထိန္းေက်ာင္းခဲ့ပါသည္။
              မိဘမ်ား၊ မ်က္ကြယ္ျပဳသြားျပီး၊ ေျခာက္လခန္ ့ၾကာျပီးေနာက္၊

ဘုရား၏ က်ြန္မ ႏွင့္ သခင္မ

တျမန္​​ေန႔က ဆရာ​ေတာ္​ ဖူတန္​႐ွင္​းရဲ႕ "The Word's first love" စာအုပ္​ကို ဖတ္​ၾကည္​့မိသည္​။ ဆရာ​ေတာ္​က စာအ​ေရးအသား ​ေကာင္​း​ေကာင္​းျဖင္​့ မယ္​​ေတာ္​့အ​ေၾကာင္​း ျခယ္​မႈန္​းထားတယ္​။ ထိုစာအုပ္​ကို ဖတ္​႐ူ႔ၿပီး​ေနာက္​ အမိမယ္​​ေတာ္​ကို ပိုၿပီး သဒၵါၾကည္​ညိဳစိတ္​​ေပၚလာသလို ပိုၿပီးခ်စ္​လာသည္​။ ထို​ေနာက္​ ဘာသာတူမ်ားကို မ်ွ​ေဝလိုသည္​။ ထိုစာအုပ္​ထဲမွ ​ေကာင္​းႏိုးရာရာမ်ားကိုသာ ​ေကာက္​ႏုတ္​ထားသျဖင္​့ ​ေခါင္​းစဥ္​​ေပးရန္​ အခက္​ၾကံဳရသည္​။ "ဘုရား၏ကြၽန္​မ ႏွင္​့ သခင္​မ" ဟုသာ ​ေခါင္​းစဥ္​တပ္​လိုက္​ရသည္​။ အခ်ိန္​ရိွပါက ဖတ္​​ေစခ်င္​သည္​။
🎄🎄🎄🎄🎄🎄🎄🎄🎄🎄🎄🎄🎄🎄🎄🎄🎄

                 "ဘုရား၏ ကြၽန္​မ ႏွင္​့ သခင္​မ"

ဘုရားသခင္​က ​ေလာကထဲဆင္​းႂကြလာ​ေတာ့မယ္​ဆိုလွ်င္​ သူဆင္​းႂကြမယ္​့ ႏိုင္​ငံရဲ႕ ႏိုင္​ငံ​ေရး၊ စီးပြား​ေရး၊ ယဥ္​​ေက်းမႈ၊ လူမ်ိဳးႏွင့္​့ဘာသာစကား စသည္​တို႔ကို ​ေရြးခ်ယ္​ရပါသည္​။ ဒါ​ေပမယ္​့ ဒါ​ေတြအားလံုးက သူ႔မိခင္​ျဖစ္​လာမယ္​့ အမိမယ္​​ေတာ္​ အ​ေပၚသာ မူတည္​သည္​။

လမ္းႏွစ္သြယ္

လမ္းႏွစ္သြယ္
                ကြ်ႏု္ပ္တို ့သည္၊ ဆုေတာင္းျခင္းျဖင့္၊ သန္ ့ရွင္းျခင္းကိုရ ရွိႏိုင္ပါသည္။ ထို ့အတူ၊ သမၼာက်မ္းစာကို၊ ဖတ္မွတ္ေလ့လာျခင္းျဖင့္၊ လမ္းညႊန္မူကိုရၾကပါသည္။ ထိုႏွစ္ခုလုံးကိုျပဳလုပ္ႏိုင္ေသာ္၊ ပို၍ေကာ င္းပါသည္။ အကယ္၍၊ ႏွစ္ခုစလုံးကိုမျပဳလုပ္ႏိုင္ပါက၊ စာဖတ္ျခင္းထက္၊ ဆုေတာင္းျခင္းကိုပို၍ျပဳလုပ္သင့္ေၾကာင္း၊ စိန္အီစီဒုိကျမြတ္ၾကား ခဲ့ပါ သည္။
                အကယ္၍တစ္ဦးတစ္ေယာက္သည္၊ ဘုရားရွင္ႏွင့္အ စဥ္ ရွိေနလိုလွ်င္၊ မၾကာမၾကာဆုေတာင္းရေပမည္။ စာေပကိုလည္း၊ မၾကာ မၾကာဖတ္ရူ ့မွတ္သားရေပမည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္၊ ဆုေတာ င္းျခင္းသည္၊ ဘုရားရွင္ႏွင့္ကြ်ႏ္ုပ္တို ့စကားေျပာျခင္းျဖစ္ျပီး၊ စာေပဖတ္ရူ ့ေသာအခ်ိန္ဍ္မူ၊ ဘုရားရွင္သည္ကြ်ႏု္ပ္တို ့အားစကားေျပာလွ်က္ရွိပါသည္။

မယ္ေတာ္အားဆုပန္ၾကား

**မယ္ေတာ္အားဆုပန္ျကား**

1။သန္႔ရွင္းျမင့္ျမတ္ခ်စ္ဘြယ္
   မယ္ေတာ္အား
    ဥဒါန္းက်ဴ းရင္ လုိသူအေပါင္း
   ေျခေတာ္ရက္း၌အားလုံးစုံရုံးျကလ်က္
   မယ္ေတာ္အား ဧက်ဴ းျကစုိ႔

သံျပိဳင္… အုိမယ္ေတာ္ မာရီယား
           မယ္ေတာ္အား ဆုပန္းျကား
           သားသမီးတုိ အဘုိ႔ငွာ
           ျမတ္ဘုရာထံ ဆုေတာင္းေပးပါ။

ယုံၾကည္ရာဘာသာ

Religion?

"ယုံၾကည္ရာ ဘာသာ"

    လူအေပါင္းယုံၾကည္ရာ ဘာသာသမုိင္း (story of religion) သည္ ကမာၻ ့ ေ႐ွးအက်ဆုံးေသာ ရာဇဝင္တစ္ပုဒ္ျဖစ္၏။ လူတုိ႔ အေလးထား႐ွာေဖြေနေသာ သဘာဝေလာကႀကီးႏွင့္ သက္႐ွင္လႈပ္႐ွားသြားလာေနၾကေသာ သတၱဝါမ်ားအားလုံး၏ အဓိပၸါယ္ ကုိ ႐ွာေဖြေနေသာ မွတ္တမ္းတစ္ခုလည္းျဖစ္၏။ သိန္းသန္းခ်ီစာအုပ္ပုံမ်ား၌ ေဟာင္းႏြမ္း၊ျပဳိပ်က္၊ဖုံးအုပ္နစ္ျမဳပ္လ်က္႐ွိေသာ ၿမိဳ႕ ေဟာင္းမ်ား၏ အုပ္ပုံေက်ာက္ပုံမ်ား၌ ဘာသာသမုိင္းအား မီးေမာင္းထုိးျပေနေသာ သက္ေသသာဓကမ်ားကုိ ေခတ္အဆက္ဆက္လူတုိ ့သည္ စိတ္႐ွည္လက္႐ွည္ မေမာႏုိင္မပန္းႏုိင္ ႐ွာေဖြၾက၏။

သူတုိ႔႐ွာေဖြေတြ႕႐ွိေသာ အရာမ်ား၌ မည္သူမ်ွ မျငင္းမပယ္၊သံသယမပြားႏုိင္ေသာ အခ်က္တစ္ခ်က္ကုိ မွတ္တမ္းျပဳထားၾက၏။

ၾသဂုဏ္လ (၁၉) ရက္ေန ့ ယေန ့သာသနာကအမွတ္ရက်င္းပေသာပဲြေန ့ရွင္ စိန္ဂြ်န္အက္ဇ္

 ယေန ့ပဲြေန ့ရွင္သည္ (၁၆၀၁) ခု၊ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံတြင္ေမြး ဖြားသန္ ့စင္ခဲ့သည္။ ရဟန္းေဘာင္သို ့မ၀င္ေရာက္မည္ေလာကီပညာ မ်ားစြာကိုသင္ၾကားတတ္ေျမာက္ခဲ့သူျဖစ္သည္။ ရဟန္းသိကၡာခံယူျပီးေ နာက္ငယ္ရြယ္စဥ္တြင္၊ ေနရာေဒသအႏွံ့တရားေဒသနာေတာ္ ကိုေဟာ ၾကားသက္ေသခံခဲ့ျပီး၊ သမင္ေမြးရင္းက်ားစားရင္း၊ အိတ္ေပါက္ႏွင့္ ဖားေ ကာက္ရာေရာက္ေနေသာေၾကာင့္၊ ထိုအေျခအေနကိုအေကာင္းဆုံး ကိုင္ တြယ္ေျဖရွင္းရန္မွာပညာေရးကိုေဇာက္ခ် လုပ္ေဆာင္မည့္ဇဲြအား ထက္ သန္ေသာ၊ စိတ္တူကိုယ္တူရွိသည့္ပညာတတ္ရဟန္းပ်ဳိမ်ားေမြးထုတ္ေ ပးျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းစိတ္ကူးရလာ၍၊ ေနာက္ဆုံး၌ပညာေရးကိုေဇာင္းေပး လုပ္ေဆာင္ေသာရဟန္းအသင္းတစ္သင္းကိုထူေထာင္ခဲ့သည္။ ထိုအ သင္းကို “ေယဇူးသခင္ႏွင့္အမိမယ္ေတာ္အသင္း” ဟုလည္းေကာင္း၊ အဂၤ လိပ္ဘာသာျဖင့္ Eudists ဟု၍လည္း ေကာင္း၊ တည္ေထာင္သူ၏ အ မည္ကိုလိုက္၍မွည့္ေခၚထားျခင္းျဖစ္သည္။

ကက္သလစ္ အသင္းေတာ္ Vatican/ Holy See ဟာ ဘာသာေရးလိုလို သံတမန္ေရးလိုလုိ

နိုင္ငံေရးလိုလို အဖြဲ႕အစည္းလား
ဘာလား ေမးလာရင္ ေျဖေပးလိုက္ၾကပါေလ။

ii

ခရစ္ယာန္ အသင္းေတာ္ သမုိင္း
ကက္သလစ္ အသင္းေတာ္၏ ႏွစ္ ၂၀၀၀ ရာဇဝင္အား
အက်ဥ္းခ်ဳံေဖာ္ျပခ်က္

ခရစ္ေတာ္ ေယဇူး လက္ထက္

နာဇရက္ၿမိဳ႕သား ေယဇူး ခရစ္ေတာ္ ေမြးဖြားခ်ိန္သည္ ေရာမၿမိဳ႕တြင္ ေရာမ အင္ပါယာ ၾသဂတ္စတတ္ ဆီဇာ အုပ္စိုးခ်ိန္ ျဖစ္သည္။
ၾသဂတ္စတတ္ ဆီဇာ လက္ထက္တြင္ “Gospel” သတင္းေကာင္း ဟူသည့္ စကားကုိ သံုးသည္။ Gospel ၏ အဓိပၸာယ္မွာ ဆီဇာ၊ အင္ပါယာ ျပည့္ရွင္မွ သတင္းသည္ မည္သည့္ ထုတ္ျပန္ခ်က္ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေရာမ အင္ပါယာ တစ္ခုလံုး အတြက္ သတင္းေကာင္းျဖစ္သည္ဟု အဓိပၸာယ္ ရသည္။

ခရစ္ေတာ္ ေမြးခ်ိန္တြင္ ေရာမ အင္ပါယာ ျပည့္ခ်ိန္ ၾသဂတ္စတတ္ ဆီဇာ ႀကီးစုိးခ်ိန္ျဖစ္ကာ ဆီဇာအား “ကယ္တင္ရွင္ Savior” အျဖစ္ အမည္ေပးကာ ေရာမအား ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ ေဆာင္ၾကဥ္းေပးသူ အျဖစ္ Pax Romana ဟု ေခၚတြင္သည္။

သာသနာျပဳသည့္ အခ်ိန္တြင္ စိန္႔ေပါလ္က စစ္မွန္သည့္ သတင္းေကာင္း ဟူသည္မွာ ဆီဇာ ဘုရင္မွ လာသည္မဟုတ္၊ ခရစ္ေတာ္မွ လာျခင္း ျဖစ္သည္၊ ကယ္တင္ရွင္သည္ ဆီဇာမဟုတ္၊ ခရစ္ေတာ္ ေယဇူး ျဖစ္သည္ဟု ေဟာေျပာေၾကညာသည္။

ေအဒီ ၃၃ ခုႏွစ္

ဂါလိလဲ ေဒသတြင္ ခရစ္ေတာ္သည္ ဘုရားသခင္၏ ႏုိင္ငံေတာ္ တည္လုနီးၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဟာေျပာေၾကညာသည္။
၃ ႏွစ္ေက်ာ္ ဂ်ဴေဒယား ေဒသအတြင္း သြားလာကာ သတင္းေကာင္းကုိ ေဟာေျပာေၾကညာျခင္း၊ ကုသျခင္း၊ ပံုသက္ေသေကာင္း ျပသျခင္းႏွင့္ နတ္ဆုိးနတ္မိစာၦမ်ား ႏွင္ထုတ္ခဲ့သည္။
ခရစ္ေတာ္သည္ လူသားတုိ႔၏ အျပစ္ကုိ ကယ္ခၽြတ္ေပးရန္ အလုိ႔ငွာ ကားတုိင္ တံက်င္ေပၚတြင္ အေသခံေတာ္မူသည္။
သံုးရက္ေန႔ေျမာက္တြင္ ျပန္လည္ ရွင္ျပန္ထေျမာက္သည္။
ထုိလက္ထက္သည္ တုိင္ေဘးရီးယပ္စ္ ဆီဇာ ႀကီးစုိးစဥ္၊ ေဒသခံ အုပ္ခ်ဳပ္သူ ပြန္တီးယပ္စ္ ပုိင္းလိပ္ တာဝန္ယူခ်ိန္ ျဖစ္သည္။  

ေအဒီ ၄၉ ခုႏွစ္

ရွင္ေပါလ္လုႏွင့္ အေပါင္းအေဖာ္မ်ားသည္ ဂရိႏွင့္ အာရွမိုင္းနား ေဒသမ်ားသုိ႔ သြားကာ သာသနာျပဳသည္။
တပည့္ေတာ္ႀကီး ၁၂ ပါးႏွင့္ အေပါင္းအပါမ်ားသည္ အျခား ေဒသမ်ားသုိ႔ သာသနာျပဳသည္။
Jerusalem Council ေဂ်ရုစလင္ သာသနာ့ အစည္းအေဝးႀကီးျဖင့္ တပည့္ေတာ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ အသင္းေတာ္ ဦးေဆာင္သူမ်ားက ခရစ္ေတာ္ ေနာက္လုိက္တုိ႔သည္ ဂ်ဴး ဘာသာေရး ထံုးတမ္း အစဥ္အလာ အတုိင္း လိုက္လံ က်င့္ေဆာင္ရန္ မလုိဟု ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်သည္။
သာသနာျပဳရာတြင္ စိန္႔ေပါလ္က ဂ်ဴးမဟုတ္ေသာ သူမ်ား Gentiles သုိ႔ သာသနာျပဳကာ စိန္႔ေပါလ္ႏွင့္ စိန္႔ဂ်ိမ္းစ္သည္ ဂ်ဴးမ်ားထံသုိ႔ သာသနာျပဳသည္။

ေအဒီ ၆၀ - ၁၀၀

သမၼာက်မ္းစာကုိ ေရးသားလာသည္။
သမၼာက်မ္းစာကုိ ေရးသားရာတြင္ ႏႈတ္အားျဖင့္ လက္ဆင့္ကမ္း သင္ယူခဲ့ေသာ ယံုၾကည္ျခင္း ထံုးတမ္း အစဥ္အလာမ်ား Traditions ကုိ အဓိကထား အေျခခံ ေရးသားသည္။
ခရစ္ေတာ္၏ မိန္႔မွာခ်က္မ်ား၊ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ား၊ ခရစ္ေတာ္၏ ဘဝမွတ္တမ္းမ်ား၊ ေမြးဖြားေတာ္မူသည့္ အေျခအေနမွ ရွင္ျပန္ထေျမာက္ျခင္း အၿပီးအထိ အေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ ခရစ္ဝင္က်မ္း Gospel တြင္ ေရးသား ျပဳစုခဲ့သည္။
ရွင္မာကုသည္ ခရစ္ဝင္က်မ္းကုိ ေအဒီ ၇၀ တြင္ စတင္ေရးသားခဲ့သည္။
ရွင္လုကာသည္ ေအဒီ ၉၀ - ၉၅ ခုႏွစ္အၾကား ေရးသားခဲ့သည္။ အေစာပုိင္းႏွစ္မ်ားတြင္ ခရစ္ယာန္မ်ားသည္ ခရစ္ဝင္က်မ္းမ်ား၊ တပည့္ေတာ္ႀကီးမ်ား၏ ေဟာေျပာခ်က္ စုစည္းခ်က္ မွတ္တမ္းစာမ်ားျဖင့္ ခြန္အားယူၾကသည္။

ေအဒီ ၆၄

ေရာမၿမိဳ႕ ေနရာ အေတာ္မ်ားမ်ား မီးေလာင္ ပ်က္စီးသြားရာ ေရာမ အာဏာပိိိုုုင္မ်ားက ခရစ္ယာန္မ်ား အေပၚ ႏိုိင္ငံေရး အရ အျပစ္ဖုိ႔သည္။
ေရာမၿမိဳ႕ မီးေလာင္ၿပီးသည္မွ စ၍ ေရာမ အင္ပါယာ ျပည့္ရွင္ နီရုိးသည္ ခရစ္ယာန္မ်ား အေပၚ အျပစ္ပံုခ်၍ ကြပ္ျမက္မႈ စတင္လုပ္ေဆာင္သည္။
ေအဒီ ၅၄ - ၆၈ တြင္ စိန္႔ပီတာႏွင့္ စိန္႔ေပါလ္သည္ ေရာမၿမိဳ႕၌ ခရစ္ယာန္ ယံုၾကည္ျခင္းအတြက္ စီရင္ျခင္း ခံရသည္။

ေအဒီ ၇၀

ေဂ်ရုစလင္ၿမိဳ႕တြင္ ေအဒီ ၆၀ ဝန္းက်င္မွ စ၍ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးမ်ားက ေရာမ အာဏာပုိင္မ်ားအား စတင္ ပုန္ကန္သည္။
ကနဦးတြင္ ဂ်ဴေဒယား ေဒသတဝုိက္ ၿမိဳ႕မ်ားအား ဂ်ဴးေတာ္လွန္ေရး တပ္မ်ားက သိမ္းပုိက္ရရွိခဲ့သည္။
သုိ႔ေသာ္ ေရာမ တပ္မ်ားက စနစ္တက် ျပန္လည္ တုိက္ခုိက္ သိမ္းယူျခင္းေၾကာင့္ အဆံုးတြင္ ဂ်ဴးတပ္မ်ား အေရးနိမ့္ခဲ့သည္။
ေရာမတုိ႔သည္ ေတာ္လွန္ေရးကုိ အၾကမ္းဖက္ ၿဖိဳခြင္းၿပီးေနာက္ ေဂ်ရုစလင္ၿမိဳ႕ရွိ ဂ်ဴးတုိ႔၏ ဗိမာန္ေတာ္ ဝတ္ေက်ာင္းႀကီးကို ၿဖိဳခ်ဖ်က္စီးခဲ့သည္။
ဗိမာန္ေတာ္ႀကီးမွ အဖုိးတန္ ပစၥည္းမ်ားအား ေရာမၿမိဳ႕သုိ႔ သိမ္းယူ သယ္ေဆာင္သြားခဲ့သည္။ ထုိအျခင္းအရာတုိ႔အား ေရာမၿမိဳ႕၌ တုိက္တပ္စ္ အဝင္မုဒ္ဦး Arch of Titus တြင္ မွတ္တမ္းတင္ ပံုေဖာ္ထြင္းထုထားခဲ့သည္။

ေအဒီ ၈၄ ခုႏွစ္

ဂ်ဴးႏွင့္ ခရစ္ယာန္တုိ႔အၾကား ဆက္ဆံေရးသည္ ပိုမုိ ကြာဟသြားခဲ့သည္။

ေအဒီ ၁၁၂ ခုႏွစ္

ေရာမအာဏာပုိင္တို႔သည္ ခရစ္ယာန္မ်ားအား ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္ျခင္းေၾကာင့္ Pliny the Younger ပလင္နီ အငယ္က ေရာမ အင္ပါယာ ျပည့္ရွင္ ထရာဂ်န္အား စာေရးသားခဲ့သည္။
ပလင္နီ၏ စာမ်ားတြင္ ခရစ္ယာန္တုိ႔သည္ ေရာမ ဥပေဒကုိ လုိက္နာၾကေသာ အၾကမ္းမဖက္သည့္ သာမန္ လူမ်ားသာ ျဖစ္ေၾကာင္း နားခ်ခဲ့သည္။

ေအဒီ ၁၄၀ - ၂၀၀

အယူဝါဒလြဲမ်ား စတင္ ေပၚေပါက္လာသည္။
ခရစ္ေတာ္၏ ျပည့္ဝေသာ လူ႔အျဖစ္ႏွင့္ ဘုရားအျဖစ္ အေျခအေနအား ေမးခြန္းထုတ္ကာ အယူဝါဒလြဲမ်ားကုိ သြန္သင္မႈမ်ားအား လုိင္ယြန္ၿမိဳ႕သား အုိင္ေရးနီးယပ္စ္ Irenaeus of Lyons, ကာေသ့ၿမိဳ႕သား တာတူးလယန္း Tertullian of Carthage ႏွင့္ ေရာမၿမိဳ႕သား ဟစ္ပုိလုိင္းတူးစ္ Hippolytus of Rome တို႔ကဲ့သုိ႔ ခရစ္ယာန္ က်မ္းတတ္ဆရာမ်ားက ျပန္လည္ ရွင္းလင္းေခ်ပ ေရးသားခဲ့သည္။
Apologies ဟူသည့္ ခရစ္ယာန္မ်ားအား မဟုတ္တမ္း စြပ္စြဲခ်က္မ်ားအား ျပန္လည္ တံု႔ျပန္ ေရးသားသည့္ စာမ်ားကုိ Justin Martyr ယံုၾကည္ျခင္းအတြက္ အသက္ေပးလွဴခဲ့သူ ဂ်ပ္စ္တင္းက ေရးသားလာသည္။

ေအဒီ ၂၅၀

ေရာမ အင္ပါယာ ဧကရာဇ္မ်ားသည္ ခရစ္ယာန္မ်ားအား ညွင္းပန္း ႏွိပ္စက္ခဲ့ေသာ္လည္း ခရစ္ယာန္ ဘာသာဝင္ တုိးတက္ႏႈန္းသည္ သာမန္ အရပ္သားမွ မဟုတ္ပဲ ေရာမ အထက္တန္းလႊာ မိသားစုမ်ားတြင္ပါ ခရစ္ယာန္ ယံုၾကည္မႈမ်ား ရွိလာသည္။
ေရာမ အင္ပါယာ ျပည့္ရွင္မ်ားတြင္ Decius ေဒးဆီးယပ္စ္ လက္ထက္ ခရစ္ယာန္မ်ား အေပၚ ႏွိပ္ကြပ္မႈသည္ ျပင္းထန္ခဲ့သည္။

ေအဒီ ၂၈၀ ခုႏွစ္

သာသနာျပဳ ဂေရဂုိရီ Gregory the Illuminator ေၾကာင့္ အာေမးနီးယားေဒသသည္ ခရစ္ယာန္ ယံုၾကည္မႈကုိ ေထြးပုိက္လာခဲ့သည္။

ေအဒီ ၃၀၅ ခုႏွစ္

အီဂ်စ္တြင္ စိန္႔အန္တုိနီသည္ ရေသ့ပံုစံျဖင့္ ဆုေတာင္းသည့္ အသက္တာကုိ စတင္သည္။
ယင္းေနာက္ ခရစ္ယာန္မ်ားသည္ စိန္႔အန္တုိနီ၏ ရေသ့ေက်ာင္းပံုစံျဖင့္ ဆုေတာင္းေနထုိင္သည့္ ဘဝ သက္တာကုိ က်င့္သံုးလာၾကသည္။

ေအဒီ ၃၁၃ ခုႏွစ္

မီလန္ ေၾကညာစာတမ္းကုိ ေရာမတြင္ ထုတ္ျပန္သည္။ မီလန္ ေၾကညာစာတမ္းအားျဖင့္ ခရစ္ယာန္မ်ားအား ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္သည့္ ဥပေဒမ်ားကုိ ပယ္ဖ်က္သည္။ မီလန္ ေၾကညာခ်က္ကုိ ထုတ္ျပန္သူမွာ ျပည္တြင္းစစ္တြင္ ခရစ္ေတာ္၏ ရူပါရံုရခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ အႏုိင္ရခဲ့ေသာ ေရာမ ဧကရာဇ္သစ္ ကြန္စတန္တုိင္း ျဖစ္သည္။ ဤထုတ္ျပန္ခ်က္ေၾကာင့္ အဖိႏွိပ္ခံ ခရစ္ယာန္မ်ားအတြက္ သမုိင္း အလွည့္အေျပာင္း ျဖစ္ခဲ့သည္။

ေအဒီ ၃၂၄ ခုႏွစ္

ကြန္စတန္တုိင္းသည္ ေရာမ အင္ပါယာအား ေအဒီ ၃၀၆ မွ ၃၃၇ ခုႏွစ္အတြင္း စုိးစံသည္။
ကြန္စတန္တုိင္း၏ မိခင္ အမည္မွာ ဟယ္လန္နာျဖစ္ၿပီး ယံုၾကည္ျခင္းအားေကာင္းေသာ ခရစ္ယာန္ အမ်ိဳးသမီး ျဖစ္သည္။
ေအဒီ ၃၂၆ ခုနွစ္တြင္ ေရာမ ဧကရာဇ္၏ မယ္ေတာ္အျဖစ္ ဟန္လန္နာသည္ ေဂ်ရုစလင္ၿမိဳ႕သုိ႔ ဘုရားဖူး ခရီးစဥ္ ထြက္ခြာခဲ့သည္။
ယင္းေနာက္ သူမ၏ ညႊန္ၾကားမႈျဖင့္ ခရစ္ေတာ္ က်င္လည္ခဲ့ရာ ေနရာမ်ားအား သန္႔ရွင္းေသာ ေနရာ အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ကာ ဝတ္ျပဳကိုးကြယ္ရာ ဘုရားေက်ာင္းႀကီးမ်ားအား စတင္ တည္ေဆာက္သည့္ လုပ္ငန္းမ်ား စတင္ခဲ့သည္။
ဂ်ဴေဒယား ေဒသရွိ သန္႔ရွင္းေသာ ေျမသည္ ခရစ္ယာန္ ဘုရားဖူးမ်ားအတြက္ အဓိက အခ်က္အျခာ နယ္ေျမ ျဖစ္လာသည္။

အလက္ဇန္းၿဒီးယား ၿမိဳ႕သား အက္သ ေနးဆီးယပ္စ္ Athanasius of Alexandria သည္ ခရစ္ေတာ္၏ ဘုရားအျဖစ္၊ လူအျဖစ္ သဘာဝအား သြန္သင္သျဖင့္ အာရီးယန္း အယူလြဲမိႈင္းမိေနေသာ ေရာမ အာဏာပုိင္မ်ား၏ ဖိႏွိပ္ညွင္းပန္းျခင္းကုိ ခံစားရသည္။

ေအဒီ ၃၂၅ ခုႏွစ္

ေရာမ အင္ပါယာ ျပည့္ရွင္ ကြန္စတန္တုိင္းသည္ ႏုိင္စီးယား ေဒသတြင္ အသင္းေတာ္ သာသနာ့ အစည္းအေဝးႀကီးကုိ စတင္ႏုိင္ရန္ ေထာက္ပံ့ေပးသည္။
ထုိ သာသနာ့ အစည္းအေဝးသည္ ေရာမ အင္ပါယာ တစ္ခုလံုးရွိ ခရစ္ယာန္ အသင္းေတာ္ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား၊ ရဟန္းမ်ားကုိ ပင့္ဖိတ္ကာ ေဆြးေႏြးၾကသည့္ သာသနာ့ အစည္းအေဝး ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ အလြန္ ထူးျခားလွသည္။
ခရစ္ေတာ္သည္ လူအျဖစ္၊ ဘုရားအျဖစ္ကုိ ျငင္းပယ္သည့္ အာရီးယပ္စ္ Arius ၏ အယူဝါဒမွားအား အစည္းအေဝးႀကီးမွ မဲအျပတ္အသတ္ျဖင့္ ျငင္းပယ္ေၾကာင္း ေၾကညာသည္။
ခရစ္ေတာ္သည္ “ခမည္းေတာ္ ဘုရားႏွင့္ တလံုး တဝတည္း ျဖစ္ေၾကာင္း” ႏုိင္စီးယန္း အစည္းအေဝးႀကီးမွ ေၾကညာသည္။
ႏုိင္စီးယန္း သာသနာ့ အစည္းအေဝးႀကီးမွ ယံုၾကည္ျခင္းဆုိင္ရာ ေၾကညာခ်က္သည္ ယေန႔ထက္တုိင္ေအာင္ ကက္သလစ္၊ ၾသသုိေဒ့ါႏွင့္ အျခား ခရစ္ယာန္ အသင္းေတာ္မ်ားက လက္ခံယံုၾကည္ၾကသည္။
မစာၦးတရားအခ်ိန္တြင္ ယံုၾကည္ရာ အႏွစ္ခ်ဳပ္ကုိ ယေန႔တိုင္ ရြတ္ဆုိၾကသည္။

ေအဒီ ၃၆၅ - ၄၀၀ ခုႏွစ္

Caesarea ဆီဆာရီယားေဒသတြင္ Basis ဘားဆစ္၊ Milan မီလန္တြင္ Ambrose စိန္႔အန္းဘရို႕ႏွင့္ Constantinople ကြန္စတန္တီႏုိပယ္ၿမိဳ႕ (လက္ရွိ အန္ကာရာၿမိဳ႕)တြင္ ဂၽြန္ ခေရစြန္စတြမ္ John Chrysostom ကဲ့သုိ႔ေသာ ဆရာေတာ္ (ဘိေရွာ့) သီအုိေလာ္ဂ်ီ ဓမၼသၿဂိဳလ္ ပညာရွင္ႀကီးမ်ား ေပၚထြန္းခဲ့သည္။
စိန္႔ေဂ်ရုမ္းသည္ ေဂ်ရုစလင္တြင္ အေျခခ်ကာ က်မ္းစာေတာ္ျမတ္ တစ္အုပ္လံုးကုိ လက္တင္ဘာသာသုိ႔ ျပန္ဆုိသည္။
သက္ဆာေလာနိက ေဒသတြင္ လူမ်ားစြာ သတ္ျဖတ္သည့္ အတြက္ေၾကာင့္ ေရာမ အင္ပါယာ သီအုိဒီုးဆီးယပ္စ္ Theodosius အား အသင္းေတာ္မွ ေနာင္ၾကဥ္ေၾကာင္း စိန္႔အန္းဘရို႕က ေၾကညာခဲ့သည္။

ေအဒီ ၃၈၁ ခုႏွစ္

ကြန္စတန္တီႏုိ္ပယ္ ၿမိဳ႕တြင္ ပထမအႀကိမ္ က်င္းပသည့္ သာသနာ့ အစည္းအေဝးႀကီး 1st Council of Constantinople တြင္ ကြန္စတန္တီႏုိပယ္ ေဒသ အသင္းေတာ္အား ေရာမ အသင္းေတာ္ ေနာက္တြင္ထားရွိကာ ေဂ်ရုစလင္၊ အန္းတီးေရာ့ႏွင့္ အလက္ဇန္းၿဒီးယား အသင္းေတာ္မ်ားထက္ အဆင့္ ျမင့္ေၾကာင္း ေၾကညာသည္။
ေရွးေခတ္ ခရစ္ယာန္ အသင္းေတာ္တြင္ အဓိက အသင္းေတာ္ သာသနာနယ္ေျမႀကီး ၅ ခုရွိသည္။ Patriarchy Seals ဟု ေခၚတြင္သည့္ ထုိသာသနာ့ နယ္ေျမ ငါးခုမွာ ေရာမ၊ ေဂ်ရုစလင္၊ အလက္ဇန္းၿဒီးယား၊ ကြန္စတန္တီႏုိပယ္ႏွင့္ အန္းတီးေရာ့တုိ႔ ျဖစ္ၾကသည္။

ေအဒီ ၄၁၀ ခုႏွစ္

Augustine of Hippo ဟစ္ပုိၿမိဳ႕မွ စိန္႔ၾသဂတ္စတင္းသည္ ေက်ာ္ၾကားလာသည္။ Donatism/ Manichaeism ႏွင့္ Pelagianism တုိ႔ကဲ့သုိ႔ေသာ ခရစ္ယာန္ ယံုၾကည္ျခင္းအား တုိက္ခုိက္သည့္ အယူဝါဒလြဲမ်ားအား စိန္႔ၾသဂတ္စ္စတင္းက ထံုးတမ္းအစဥ္အလာ Orthodoxy အား ထိန္းသိမ္း၍ ခုခံကာကြယ္ႏုိင္ခဲ့သည္။

ေအဒီ ၄၃၁ ခုႏွစ္

ေအဖက္ဆု ေဒသတြင္ က်င္းပျပဳလုပ္သည့္ သာသနာ့ အစည္းအေဝးႀကီး Council of Ephesus တြင္ Nestorius နက္စ္တုိးရီးယပ္စ္ ႏွင့္ သူ၏ အယူဝါဒလြဲမွားေနမႈအား ဆန္႔က်င္ေၾကာင္း ေၾကညာသည္။
နက္စ္တုိးရီးယပ္စ္က ေမရီ၊ ခရစ္ေတာ္၏ မိခင္သည္ ဘုရား၏ အေမ၊ မယ္ေတာ္မဟုတ္ေၾကာင္း အယူဝါဒလြဲကုိ သြန္သင္ခဲ့သည္။
ေအဖက္ဆု သာသနာ့ အစည္းအေဝးႀကီးျဖင့္ ေမရီ၊ အမိမယ္ေတာ္သည္ ဘုရား၏ အေမ၊ ဘုရား၏ မိခင္၊ Theotokos သီအုိေဒၚေကာ့စ္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဘြဲ႕နာမေတာ္ျမတ္ကုိ ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းေပးႏုိင္ခဲ့သည္။

ေအဒီ ၄၅၁ ခုႏွစ္

ခ်ယ္လ္စီဒြန္ သာသနာ့ အစည္းအေဝးႀကီး Council of Chalcedon တြင္ ခရစ္ေတာ္သည္ (ဘုရားအျဖစ္ႏွင့္ လူ႔အျဖစ္ဟူသည့္) အျဖစ္ ႏွစ္မ်ိဳးျဖင့္ တည္ရွိေသာ သူတစ္ဦး ျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာသည္။
ဆီးရီးယန္း အသင္းေတာ္ႏွင့္ ေကာ့ပ္တစ္ ခရစ္ယာန္မ်ား Coptic Christians သည္ ထုိေၾကညာခ်က္အား ျငင္းပယ္သည္။
ခရစ္ေတာ္သည္ သဘာဝ တစ္မ်ိဳးသာ ရွိသည္ဟု လက္ခံသူမ်ား Mono-physites ဟု အမည္ေပးျခင္း ခံရသည္။

ေအဒီ ၄၃၀ ခုႏွစ္

စိန္႔ ပက္ထရစ္သည္ အိုင္ယာလန္ကၽြန္းသုိ႔ သြားေရာက္ သာသနာျပဳသည္။

ေအဒီ ၄၅၅ ခုႏွစ္

Vandals ဗန္ဒဲလ္ လူရုိင္းတပ္မ်ားသည္ ေရာမၿမိဳ႕အား ဖ်က္စီး လုယက္သည္။ အျခားေသာ လူရုိင္းတပ္မ်ားသည္လည္း ေရာမ အင္ပါယာ တလႊား ၿမိဳ႕မ်ား၊ ရပ္ရြာမ်ားကုိ ဖ်က္ဆီးလုယက္ျခင္းမ်ား ဆက္တုိက္ ျပဳလုပ္သည္။
ေရာမၿမိဳ႕တြင္ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ား မရွိေတာ့သျဖင့္ ခရစ္ယာန္ အသင္းေတာ္၏ ဥေသွ်ာင္ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး မဟာ လီယိုက ညိွႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ေပးသည္။

ေအဒီ ၄၉၆ ခုႏွစ္

မာရုိဗင္းဂ်ီးယမ္း မိသားစုဝင္ ဖရန္႔ လူမ်ိဳး (ျပင္သစ္) ဘုရင္ ကေလာဗစ္ Clovis, Merovingian king of Franks သည္ ခရစ္ယာန္ တစ္ဦး ျဖစ္လာကာ ျပင္သစ္ တစ္ႏို္င္ငံလံုး မေရွးမေႏွာင္း ခရစ္ယာန္ ယံံုၾကည္ျခင္း ရရွိခဲ့သည္။

ေအဒီ ၅၂၇ - ၅၆၅ ခုႏွစ္

ေရာမ အင္ပါယာသည္ အေရွ႕ႏွင့္ အေနာက္ ေရာမ အင္ပါယာ အျဖစ္ ႏွစ္ပုိင္းကြဲသြားသည္မွာ ၾကာျမင့္ေနၿပီ ျဖစ္သည္။
အေရွ႕ ေရာမ အင္ပါယာ ျပည့္ရွင္ ဂ်က္စတင္းနီးယမ္းသည္ ေျမာက္အာဖရိကတုိက္ရွိ Vandal ဗန္ဒဲလ္ လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ အီတလီတြင္ ႀကီးစုိးေနေသာ ေဂါ့လူမ်ိဳး Goths မ်ားအား တုိက္ခုိက္ ေအာင္ႏုိင္ခဲ့သည္။
အင္ပါယာ ဂ်က္စတင္းနီးယမ္း လက္ထက္တြင္ ဂ်က္စတင္းနီးယမ္း ဥပေဒ Justinian Code အားျဖင့္ ႏုိင္ငံေတာ္ ဥပေဒ အားေကာင္းရန္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ခဲ့သည္။
ထုိဂ်က္စတင္းနီးယမ္း ဥပေဒသည္ အေနာက္ ဥေရာပတုိက္တြင္ အားေကာင္းလာမည့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဥပေဒ Civil Law ႏွင့္ သာသနာေရးရာ ဥပေဒ Canon Law တုိ႔အတြက္ အေျခခံ ျဖစ္လာခဲ့သည္။

ဧကရာဇ္ ဂ်က္စတင္းနီးယမ္းသည္ ကြန္စတန္တီႏုိပယ္တြင္ ဆုိဖီယာ အမည္ရွိ ဘုရားေက်ာင္းႀကီးကုိ ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ ထုိဘုရားေက်ာင္းေတာ္ႀကီးသည္ ကမာၻ႕အံ့ဖြယ္တြင္ တစ္ခု အပါအဝင္ ျဖစ္သည္။ လက္ရွိ အခ်ိန္၌ အန္ကာတာၿမိဳ႕တြင္ ထုိဘုရားေက်ာင္းႀကီးအား ဗလီအျဖစ္ တူရကီ အာဏာပိုင္မ်ားက သတ္မွတ္ အသံုးျပဳေနသည္။

ေအဒီ ၅၅၀ ခုႏွစ္

Nursia ေဒသမွ စိန္႔ ဘက္နဒစ္သည္ မြန္တီ ကာဆီႏုိ Conte Cassino ေဒသ၌ ရေသ့ေက်ာင္းေဆာက္ကာ ရေသ့အသင္း ပံုစံ ဝတ္ျပဳကုိးကြယ္ျခင္းကို ျပဳလုပ္သည္။ ၎သည္ ေနာင္ကာလတြင္ အေနာက္ဥေရာပ တစ္ခုလံုး၏ ခရစ္ယာန္ ရေသ့ ဆုေတာင္းဝတ္ျပဳျခင္း ပံုစံအတြက္ အုတ္ျမစ္ျဖစ္လာခဲ့သည္။

ကြန္စတန္တီႏုိပယ္တြင္ ဒုတိယ သာသနာ့ အစည္းအေဝးႀကီး Second Council of Constantinople ကုိ က်င္းပရာ နက္စ္တုိးရီးယမ္း ဝါဒီ Nestorians မ်ားအား ရင္ဆုိင္ႏုိင္ရန္ ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။

ေအဒီ ၅၆၀ - ၆၀၀ ခုႏွစ္

စိန္႔ကိုလမ္ဘတ္စ္သည္ အိုင္အုိးနား Iona ေဒသတြင္ ရေသ့အသင္းတစ္ခုကို တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ယင္းသည္ ေႏွာင္းပုိင္းတြင္ လူသိမ်ားေသာ Irish Monasticism အုိင္ယာလန္ပံုစံ ရေသ့ေက်ာင္းပံုစံဟု လူသိမ်ားလာခဲ့သည္။ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး မဟာ ဂရီဂုိရီသည္ ဗာတီကန္အား ဗဟုိအျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ကာ ခရစ္ယာန္ ရေသ့မ်ားအား ေထာက္ပံ့ျခင္း၊ ေရာမပံုစံ မစာၦးဝတ္ျပဳကိုးကြယ္ျခင္း Roman Liturgy အား ျပန္႔ပြားေစျခင္းတုိ႔အား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ပုပ္ဂရီဂုိရီသည္ ကန္တာဘာရီ Canterbury ေဒသသုိ႔ စိန္႔ ၾသဂတ္စတင္းအား အဂၤလန္ကၽြန္းအား သာသနာျပဳရန္ ေစလႊတ္ခဲ့သည္။

Seville ေဒသမွ အီစီေဒါ Isadore သည္ အေနာက္ဥေရာပအတြက္ အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းေစခဲ့ေသာ ဗဟုသုတ စြယ္စံုၾကမ္းႀကီး Encyclopedia of Knowledge ကုိ ေရးသားျပဳစုေပးခဲ့သည္။

ေအဒီ ၆၂၂ - ၆၃၈ ခုႏွစ္

ပေရာဖက္ မုိဟာမက္အားျဖင့္ အစၥလာမ္ ဘာသာ စတင္ ေပၚေပါက္လာ၍ အစၥလာမ္ ျပကၡဒိန္ ပထမႏွစ္ကုိ စတင္သည္။
အာရပ္စစ္တပ္မ်ားသည္ ေဂ်ရုစလင္ၿမိဳ႕အား အေရွ႕ေရာမသား ခရစ္ယာန္မ်ားလက္မွ တုိက္ခုိက္ သိမ္းယူခဲ့သည္။

ေအဒီ ၆၈၁ ခုႏွစ္

ကြန္စတန္တီႏုိပယ္တြင္ တတိယအႀကိမ္ က်င္းပေသာ သာသနာ့ အစည္းအေဝးႀကီး Third Council of Constantinople တြင္ ခရစ္ေတာ္သည္ ဘုရားအျဖစ္၊ လူ႔အျဖစ္ႏွင့္ တည္ရွိေၾကာင္း၊ ခရစ္ေတာ္သည္ ထုိအျဖစ္ ႏွစ္ခုျဖင့္ two wills အလုိစိတ္ ႏွစ္မ်ိဳးရွိေၾကာင္း လက္ခံသည္။

ေအဒီ ၇၂၆ ခုႏွစ္

အေရွ႕ ေရာမ အင္ပါယာနယ္ေျမမ်ားသည္ အာရပ္ မြတ္စလင္တပ္မ်ားအား စစ္ရံႈးၾကသည္ျဖစ္ရာ ထုိသုိ႔ စစ္ရံႈးရျခင္းသည္ ဘုရား၊ မယ္ေတာ္ႏွင့္ တပည့္ေတာ္မ်ားအား ပံုဆြဲ၊ ရုပ္တုထုျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟူသည့္ အယူလြဲမ်ားကုိ အခ်ိဳ႕ ခရစ္ယာန္မ်ားက စတင္လက္ခံလာၾကသည္။ ဤသုိ႔ျဖင့္ ထိုခရစ္ယာန္မ်ားသည္ အလြန္လွပေသာ သန္႔ရွင္းသည့္ ရုပ္ပံု ပန္းခ်ီးကား၊ ဆင္းတုေတာ္မ်ားအား ရုိက္ခ်ိဳးဖ်က္ဆီးလာၾကသည္။ ထုိသုိ႔ေသာ အယူဝါဒလြဲေၾကာင့္ ျဖစ္လာသည့္ ျပႆနာႀကီးကုိ Iconoclast controversy ဟု ေခၚသည္။ ထုိခရစ္ယာန္မ်ားက ၎တုိ႔၏ အယူဝါဒမွားမ်ား အတြက္ က်မ္းကုိးကားသည္မ်ားရွိေသာ္လည္း ခရစ္ယာန္ အသင္းေတာ္ ဥေသွ်ာင္မ်ားက ထုိလုပ္ရပ္သည္ မွားယြင္းေၾကာင္း တားျမစ္သည္။

ေအဒီ ၇၃၂ ခုႏွစ္

မြတ္စလင္ စစ္တပ္မ်ားသည္ ခရစ္ယာန္ၿမိဳ႕မ်ားအား စဥ္ဆက္မျပတ္ တုိက္ခုိက္သိမ္းယူေနျခင္းေၾကာင့္ မက္ကာၿမိဳ႕တြင္ စတင္ခဲ့သည့္ မြတ္စလင္ စစ္တပ္မ်ားသည္ အခ်ိန္ကာလတိုအတြင္း အာဖရိကတုိက္ ေျမာက္ပုိင္း တစ္ခုလံုး၊ အာရွမုိင္းနား၊ စပိန္ကၽြန္းဆြယ္တစ္ခုလံုးကုိ သိမ္းပုိက္ၿပီး ျဖစ္သည္။ မြတ္စလင္ စစ္တပ္မ်ားသည္ အီတလီကၽြန္းဆြယ္ႏွင့္ ျပင္သစ္ႏို္င္ငံေတာင္ပုိင္းသုိ႔လည္း စိမ့္ဝင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းလာသည္။ ဤသုိ႔ျဖင့္ (ျပင္သစ္) ဖရန္႔လူမ်ိဳးတုိ႔၏ ဘုရင္ ရွားလမိန္းဟု လူသိမ်ားေသာ ခ်ားမာတယ္၊ Charles Martel ႏွင့္ သူ၏ ေျခသည္ေတာ္တပ္မ်ားသည္ အားေကာင္းေသာ မြတ္စလင္ ျမင္းတပ္ႀကီးကုိ Potier ေပၚတီးယားေဒသတြင္ ေခ်မႈန္းႏုိင္လို္က္ျခင္းေၾကာင့္ မြတ္စလင္တုိ႔၏ ဥေရာပတုိက္ တစ္ခုလံုး သိမ္းယူမည့္ အစီအစဥ္ ေခတၱ ရပ္တန္႔သြားခဲ့သည္။

အခ်ိဳ႕ သမိုင္းပညာရွင္မ်ားက ထုိမြတ္စလင္ ထုိးစစ္ႀကီးအား ရွားလမိန္းႏွင့္ ဖရန္႕စစ္တပ္တုိ႔က ေခ်မႈန္းႏုိင္ျခင္း မရွိခဲ့လွ်င္ ဥေရာပတုိက္တစ္ခုလံုး၏ သမို္င္းေၾကာင္း လားရာသည္ ယခု လက္ရွိအေျခအေနထက္ပင္ အလြန္ ျခားနားလိမ့္မည္ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳၾကသည္။

ေအဒီ ၇၈၀ - ၈၃၀ ခုႏွစ္

ရွားလမိန္း Charlemagne သည္ ေအဒီ ၈၀၀ ခုႏွစ္၊ ခရစ္ယာန္ ပြဲေန႔ႀကီးတြင္ First Holy Roman Emperor သန္႔ရွင္းေသာ ေရာမ အင္ပါယာႀကီး၏ ပထမဆံုး အင္ပါယာ ျပည့္ရွင္ျဖစ္ေၾကာင္း ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးက ေကာင္းႀကီးေပး တင္ေျမွာက္ခဲ့သည္။ ရွားလမိန္းလက္ထက္တြင္ ခရစ္ယာန္ အသင္းေတာ္၊ ဘုန္းေတာ္ႀကီး၊ ပညာတတ္မ်ား၏ ပံ့ပုိးမႈေၾကာင့္ ကာရုိလိုင္း ဂ်ီးယန္း ဥာဏ္အလင္းေခတ္ Carolingian Renaissance ဟု အမည္တြင္ေသာ ေရႊေခတ္ကုိ ရရွိခဲ့သည္။ စိန္႔ ဆီရီယယ္ႏွင့္ မက္တုိးဒီးယပ္စ္တုိ႔သည္ အေရွ႕ဥေရာပရွိ စလပ္လူမ်ိဳးမ်ားအား သာသနာျပဳႏုိင္ခဲ့သည္။ ဘဂၢဒက္တြင္ ဂရိ ေတြးေခၚပညာရွင္မ်ား အေၾကာင္းကုိ အာရပ္ဘာသာသုိ႔ ဘာသာျပန္ႏုိင္ခဲ့သည္။ ေတာင္ပုိင္း စပိန္တြင္ မြတ္စလင္၊ ဂ်ဴးႏွင့္ ခရစ္ယာန္မ်ား ယွဥ္တြဲေနထုိင္ျခင္း အစျပဳခဲ့သည္။

ေအဒီ ၈၄၃ - ၁၀၀၀ ခုႏွစ္

Iconoclasm ဘုရားပံုေတာ္၊ ဆင္းတုေတာ္မ်ားအား လက္မခံ ဖ်က္ဆီးသည့္ အယူဝါဒ က်ရံႈးကာ ထံုးတမ္း အစဥ္အလာ ခရစ္ယာန္မ်ား ေအာင္ပြဲဆင္ႏုိင္ခဲ့သည္။ အေရွ႕ ေရာမအင္ပါယာတြင္ ခရစ္ယာန္ ဘုရားေက်ာင္းမ်ား၌ ဘုရားဆင္းတု၊ ပံုေတာ္မ်ားအား ျပန္လည္ အသံုးျပဳ သပၸာယ္လာၾကသည္။

ေအဒီ ၈၄၆ ခုႏွစ္ - အာရပ္ မြတ္စလင္စစ္တပ္မ်ားသည္ ေနာက္ဆံုးတြင္ ခရစ္ယာန္တုိ႔၏ အခ်က္အျခာ ေရာမၿမိဳ႕ေတာ္အား တုိက္ခုိက္ အႏုိင္ရၿပီးေနာက္ ေဒသအား ဖ်က္ဆီးျခင္း၊ အဖုိးတန္ ပစၥည္းမ်ားအား သိမ္းယူၾကသည္။ ေအဒီ ၈၄၈ ခုႏွစ္တြင္ အာရပ္စစ္တပ္သည္ အီတလီေတာင္ပုိင္း စစၥလီေဒသအား ေအာင္ႏုိင္ၾကျပန္သည္။ ေအဒီ ၈၈၀ ခုႏွစ္တြင္ အီတလီ ေျမာက္ပုိင္းတြင္မူ ေရာမ အင္ပါယာ Basil ဘာဆီးက အာရပ္စစ္တပ္မ်ားအား တြန္းလွန္ တုိက္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့သည္။ ေအဒီ ၉၉၀ ခုႏွစ္တြင္ ရုရွားေဒသ အုပ္ခ်ဳပ္သူ Prince Vladimir ဗလာဒီမာသည္ ခရစ္ယာန္ ယံုၾကည္ျခင္းအား ရုရွားတြင္ ျပန္႔ပြားေစခဲ့သည္။ Holy Roman Emperor Otto I သန္႔ရွင္းေသာ ေရာမအင္ပါယာ ျပည့္ရွင္ ပထမေျမာက္ ေအာ္တုိသည္ ဆရာေတာ္မ်ား၊ ရေသ့ေက်ာင္း အႀကီးအကဲမ်ားကုိ အင္ပါယာနယ္အတြင္းရွိ အုပ္ခ်ဳပ္မႈမ်ားအတြက္ ရာထူးေပး ခန္႔အပ္မႈမ်ား စတင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။

ေအဒီ ၉၀၉ ခုႏွစ္

နာမည္ေက်ာ္ Cluny Monastery ကလူနီ ရေသ့ေက်ာင္းကုိ တည္ေထာင္သည္။ ထုိကလူနီ ရေသ့အသင္းအားျဖင့္ Early Middle Ages အေစာပုိင္း အလယ္ေခတ္မ်ား တေလွ်ာက္ အသင္းေတာ္၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား Reform အတြက္ အဓိက ဗဟုိ ျဖစ္ခဲ့သည္။

ေအဒီ ၉၆၁ ခုႏွစ္

Mt. Athos အမည္ရွိ ရေသ့ အသင္းကုိ တည္ေထာင္သည္။ ၎သည္ အေရွ႕ပုိင္း ခရစ္ယာန္ အသင္းေတာ္ အတြက္ ရေသ့ေက်ာင္း၊ ဝတ္ျပဳကိုးကြယ္မႈအတြက္ ယေန႔ေခတ္အထိတုိင္ အေရးပါေနခဲ့သည္။

ေအဒီ ၁၀၀၀ - ၁၂၀၀

ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးကသာလွ်င္ ဆရာေတာ္မ်ား ခန္႔အပ္သည္ ျဖစ္ရာ HRE (Holy Roman Emperor သန္႔ရွင္းေသာ ေရာမ အင္ပါယာျပည့္ရွင္ အတြက္ အတုိေကာက္ကုိ HRE ဟုသာ သံုးပါေတာ့မည္၊) အင္ပါယာ ျပည့္ရွင္ စတုတၳေျမာက္ ဟန္နရီက ေဘာင္ေက်ာ္၍ ဆရာေတာ္မ်ား သူအုပ္ခ်ဳပ္သည့္ ေဒသအတြင္း ခန္႔အပ္ တင္ေျမွာက္သျဖင့္ အတိုက္အခံ ျဖစ္ခဲ့သည္။ အဆံုးတြင္ ေအဒီ ၁၀၇၆ ခုႏွစ္တြင္ သတၱမေျမာက္ ပုပ္ဂရီဂုိရီက အင္ပါယာ ဟန္နရီ (၄)အား Excommunicate အသင္းေတာ္မွ ေနာင္ၾကဥ္ခဲ့သည္။

ေအဒီ ၁၀၉၉ ခုႏွစ္၊ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံ ေတာင္ပုိင္း ကလဲေမာင့္ ေဒသတြင္ ရဟန္းမင္းႀကီး ဒုတိယေျမာက္ အာဗင္ Urban II က မြတ္စလင္တပ္မ်ားက ခရစ္ယာန္ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားအား သိမ္းယူထားမႈကုိ ျပန္လည္ သိမ္းပုိက္ရန္ လုိအပ္ေၾကာင္း ရွင္ဘုရင္၊ မင္းညီမင္းသားႏွင့္ အရပ္သား လူထုအား နာမည္ေက်ာ္ မိန္႔ခြန္း ေဟာေျပာေၾကညာသည္။ ပထမ ခရုဆိတ္ တပ္မ်ားသည္ အခက္အခဲမ်ားၾကားမွ အင္အားေကာင္းသည့္ မြတ္စလင္ခံတပ္မ်ားအား ေခ်မႈန္းႏုိင္ခဲ့ကာ သန္႔ရွင္းေသာ ေျမျဖစ္သည့္ ေဂ်ရုစလင္ၿမိဳ႕အား ျပန္လည္ ရရွိခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ၿမိဳ႕ကုိ ျပန္လည္ ရရွိသည့္ သတင္းေကာင္းကုိ ပုပ္အာဗင္ (၂)ကုိယ္တုိင္ မၾကားခဲ့ရပဲ ပုပ္အာဗင္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။

ဆစ္တားရီးယမ္း အသင္းဂုိဏ္းကုိ ၁၀၉၈ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ တည္ေထာင္သည္။ ထုိအသင္းဂုိဏ္းသည္ နာမည္ေက်ာ္ ရေသ့ အသင္းျဖစ္ကာ ကလဲေဗာက္မွ စိန္႔ဘားနက္ Bernard of Clairvaux ျဖစ္သည္။ သူသည္ သီအုိေလာ္ဂ်ီ ဓမၼသၿဂိဳလ္ပညာတြင္ က်ိဳးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္ျခင္း Reason အား ေပါင္းစပ္ေတြးေခၚႏုိင္သူ ျဖစ္သည္။
ေအဒီ ၁၁၇၀ ခုႏွစ္ အဂၤလိပ္ကၽြန္းတြင္ ဘုရင္အား ေထာက္ျပသြန္သင္မႈေၾကာင့္ စိန္႔ေသာမတ္စ္ ဘက္က္က္ Thomas Becket အား အဂၤလိပ္ဘုရင္ ဒုတိယေျမာက္ ဟန္နရီက မစာၦးစင္ေပၚတြင္ လုပ္ၾကံရန္ အမိန္႔ေပးသတ္ခဲ့သည္။
Scholastic Theology သီအုိေလာ္ဂ်ီအား လူအမ်ား ေလ့လာႏုိင္ရန္ ကက္သလစ္ ခရစ္ယာန္ အသင္းေတာ္က ေထာက္ပံ့မႈ စတင္သည္။ Gothic Cathedrals ေဂ့ါသစ္ ပံုစံ ဘုရားေက်ာင္းေတာ္ႀကီးမ်ား တည္ေဆာက္ျခင္း စတင္ ေခတ္စားလာသည္။

ေအဒီ ၁၂၀၀ - ၁၃၀၀

ေအဒီ ၁၂၀၉ ခုႏွစ္တြင္ အီတလီ အစီစီၿမိဳ႕မွ စိန္႔ဖရန္စစ္ Francis of Assisi ႏွင့္ ေအဒီ ၁၂၁၅ ခုႏွစ္တြင္ Dominic of Guzman ဂုဇ္မန္ေဒသမွ စိန္႔ ေဒၚမနစ္တုိ႔သည္ ေတာင္းရမ္းစားေသာက္ျခင္းျဖင့္ ဆုေတာင္းရွင္သန္ေနထုိင္ေသာ အသင္းဂုိဏ္းမ်ား Mendicant Orders အား တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ စိန္ဖရန္စစ္ အသင္းဂုိဏ္းႏွင့္ စိန္႔ေဒါမနစ္အသင္း၊ ဒိုမီနီကန္မ်ားဟု ေခၚသည္။
နာမည္ေက်ာ္ တတိယေျမာက္ ပုပ္အင္ႏုိးဆင့္ Innocent III သည္ ေအဒီ ၁၁၉၈ မွ ၁၂၁၆ ခုႏွစ္အၾကား အုပ္စုိးသည္။ စတုတၳေျမာက္ လက္တရမ္ သာသနာ့ အစည္းအေဝးႀကီး Lateran Council IV တြင္ ကုိယ္ေတာ္ျမတ္သည္ မစာၦးအခ်ိန္တြင္ အဆင္းသ႑န္ ေျပာင္းလဲျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း Transubstantiation ေၾကညာသည္။ ဆက္လက္၍ ခရစ္ယာန္တုိင္းသည္ တစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ အာပတ္ေျဖျခင္းႏွင့္ ကုိယ္ေတာ္ျမတ္ ပင့္ယူရန္ လုိအပ္ေၾကာင္း ေၾကညာသည္။

၁၂၀၄ ခုႏွစ္တြင္ စတုတၳေျမာက္ ခရုဆိတ္တြင္ ပါဝင္သူ စစ္သားမ်ားသည္ ေလာဘသားေကာင္ဟု နာမည္ဆိုးျဖင့္ ေက်ာ္ၾကားသည့္ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕စားႀကီး၏ တုိက္တြန္းမႈေၾကာင့္ ခရစ္ယာန္ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီး ကြန္စတန္တီႏုိပယ္ကုိ တုိက္ခုိက္သိမ္းပုိက္၍ လက္တင္ ႏုိင္ငံေတာ္ကုိ တည္ေထာင္ေၾကာင္း ေၾကညာသည္။ ထုိသုိ႔ အမိန္႔နာခံျခင္း မရွိပဲ ခရစ္ယာန္ အခ်င္းခ်င္း တုိက္ခုိက္ျခင္းေၾကာင့္ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးသည္ စတုတၳေျမာက္ ခရုဆိတ္တြင္ ပါဝင္သူ အားလံုးအား အသင္းေတာ္မွ ထုတ္ပယ္၍ ျပစ္ဒဏ္ေပးသည္။ စတုတၳေျမာက္ ခရုဆိတ္ စစ္သားတုိ႔၏ ထုိလုပ္ရပ္ေၾကာင့္ လက္ရွိ ေခတ္ကာလအထိ ကက္သလစ္ခရစ္ယာန္ႏွင့္ ၾသသုိေဒ့ါ ခရစ္ယာန္ (အေရွ႕တုိင္း) အသင္းေတာ္အၾကား အမဲစက္ စြန္းထင္းစြဲက်န္ေနသည္။

အဂၤလန္တြင္ ဘုရင္စနစ္အား အာဏာကန္႔သတ္ေသာ Magna Carta မက္နာ ကာတာကုိ ေအဒီ ၁၂၁၅ ခုႏွစ္တြင္ လက္မွတ္ေရးထုိးခဲ့သည္။

၁၂၅၀ ႏွစ္မ်ားတြင္ စိန္႔ ဘုိနာဗင္းခ်ား Bonaventure ႏွင့္ စိန္႔ ေသာမတ္ အကိြဳင္းနက္စ္ St. Thomas Aquinas ကဲ့သုိ႔ေသာ သီအုိေလာ္ဂ်ီ ပညာရွင္မ်ား အသင္းေတာ္တြင္ ထြန္းေပါက္ခဲ့သည္။
ထုိႏွစ္မ်ားတြင္ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံေတာင္ပုိင္းရွိ Albigensians/ Cathari (ေလာကႀကီးကုိ နတ္ဆုိးႏွင့္ တမန္ေတာ္ေကာင္းတုိ႔ ႀကီးစုိးသည္ဟူေသာ အယူဝါဒမွား)တုိ႔အား တန္ျပန္ရန္ အလုိ႔ငွာ အသင္းေတာ္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ခံုရံုး Inquisition ကုိ စတင္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ Inquisition ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ အယူဝါဒလြဲမွားသူအား Logically က်ိဳးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္စြာ စဥ္းစားလက္ခံႏုိင္ေစရန္ ေဆြးေႏြးမႈမ်ား Debate ျပဳလုပ္၍ အမွန္တရားအား လက္ခံလာေစရန္ ေမတၱာတရားျဖင့္ ႀကိဳးပမ္းျခင္း ျဖစ္သည္။

ေအဒီ ၁၃၀၀ - ၁၅၀၀ ခုႏွစ္

ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး ေဘာ္နီေဖ့စ္ (၈) Boniface VIII က Unam Sanctam အူနမ္ ဆမ္တမ္ အမည္ရွိ စာခၽြန္ေတာ္အား ေအဒီ ၁၃၀၂ ခုႏွစ္တြင္ ေရးသားထုတ္ျပန္သည္။ ထုိစာခၽြန္ေတာ္တြင္ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး၏ ၾသဇာအာဏာသည္ ေလာကုတၱရာေရးရာ သာမက ေလာကီေရးရာတြင္သာ ႀကီးစုိးမႈရွိေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္ကို ေတြ႕ရွိႏုိင္သည္။ ထုိေခတ္အခါက ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးႏွင့္ အင္ပါယာျပည့္ရွင္မ်ားအၾကား (ေလာကီ၊ ေလာကုတၱရာ) အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ကိစၥရပ္မ်ားတြင္ ထိပ္တုိက္မႈမ်ား အလြန္ျမင့္မားေနခ်ိန္ ျဖစ္သည္။

ဗာတီကန္၊ အီတလီတြင္ အင္အားခ်ိနဲ႔လာကာ ျပင္သစ္မင္းဆက္ အင္အားေကာင္းလာျခင္းႏွင့္ ျပင္သစ္တုိ႔၏ ႏုိင္ငံေရး၊ သံတမန္ေရး၊ စစ္ေရး ဖိအားမ်ားေၾကာင့္ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးမ်ားသည္ အာဗင္းညြန္ေဒသတြင္ သြားေရာက္ေနထုိင္သည့္ ေခတ္ရွိခဲ့သည္။ ၎ေခတ္ကာလ (ေအဒီ ၁၃၀၉ - ၁၃၇၇ ခုႏွစ္)ကို Avignon Papacy အာဗင္းညြန္တြင္ ရဟန္းမင္းႀကီး အေျခစုိက္သည့္ ေခတ္ဟု ေခၚသည္။ စင္ၿပိဳင္ရဟန္းမင္းႀကီး ၂ ပါးမွ ၃ ပါးအထိ ေပၚထြက္လာခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ကက္သလစ္ အသင္းေတာ္အတြင္း ရႈပ္ေထြးမႈမ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ ကက္သလစ္ ဘာသာဝင္မ်ားႏွင့္ ကက္သလစ္ ဘုရင္မ်ားအေနျဖင့္ ပုပ္ ၂ ပါး၊ ၃ ပါးမွ မည္သည့္ ရဟန္းမင္းႀကီးအား အတည္ျပဳ လက္ခံရမည္ကုိ နားမလည္ ရႈပ္ေထြးေနခဲ့သည္။
ထုိသုိ႔ေသာ အခ်ိန္တြင္ ေႏွာင္းပုိင္း၌ အသင္းေတာ္၏ ေဒါက္တာ Doctor of the Church ဟု ေခၚတြင္ျခင္း ခံရသူ ဆီရဲနာၿမိဳ႕မွ စိန္႔ကက္သရင္း St. Catherine of Siena သည္ အာဗင္းညြန္ ေဒသရွိ ရဟန္းမင္းႀကီးကုိ ေရာမၿမိဳ႕သုိ႔ ျပန္ရန္ ရဲရဲေတာက္ တုိက္တြန္းႏုိင္ခဲ့သည္။

ျပင္သစ္ႏွင့္ အဂၤလိပ္ ဘုရင္မ်ားအၾကား ျပင္သစ္ နန္းလုပြဲ ႏွစ္တစ္ရာ စစ္ပြဲ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ကာလအားျဖင့္ ၁၃၃၇ - ၁၄၅၃ ခုႏွစ္အၾကား ျဖစ္သည္။ ထုိစစ္ပြဲသည္ ႏွစ္ကာလ ၾကာရွည္ျခင္း၊ အပ်က္အစီးမ်ားျခင္းေၾကာင့္ ဥေရာပတုိက္ကုိ သက္ေရာက္မႈရွိခဲ့သည္။ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ေအာက္ ျပင္သစ္ လူငယ္ အမ်ိဳးသမီး Joan of Arc စိန္႔ဂ်ံဳးသည္ ဘုရားသခင္၏ ရူပါရံု လမ္းျပမႈကုိ ခံယူကာ ျပင္သစ္စစ္တပ္မဟာႀကီးကုိ ဦးေဆာင္၍ စစ္စြမ္းရည္ ျပည့္ဝေသာ အဂၤလိပ္စစ္တပ္၊ နာမည္ေက်ာ္ ေလးသည္ေတာ္မ်ားအား တုိက္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့ကာ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံ စစ္ရံႈးမည့္ အေရးမွ ကယ္တင္ေပးႏုိင္ခဲ့သည္။ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံက စိန္႔ ဂံ်ဴး Joan of Arc အား ျပင္သစ္ႏုိင္ငံအတြက္ စိန္႔အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားသည္။

ေအဒီ ၁၃၇၈ - ၁၄၁၇ ခုႏွစ္အၾကား အေနာက္ဥေရာပတြင္ အသင္းေတာ္အတြင္း ကြဲျပားမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ Western Schism ဟု လူသိမ်ားေသာ ထုိေခတ္ကာလတြင္ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးအား စင္ၿပိဳင္ ပုခံုးခ်င္း ယွဥ္သည့္ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးမ်ားအား ႏုိင္ငံအလုိက္ ဆရာေတာ္၊ ဘိေရွာ့ ကာဒီနယ္မ်ားက စင္ၿပိဳင္ တင္ေျမွာက္ၾကသည္။ ပုပ္ႏွင့္ ပုပ္ဆန္႔က်င္သည့္ ပုပ္မ်ား Pope and Anti-Pope မ်ား အၾကား လြန္ဆြဲသည့္ ကာလ ျဖစ္သည္။

ေအဒီ ၁၄၁၄ - ၁၄၁၈ အၾကား က်င္းပေသာ ကြန္စတန္႔ သာသနာ့ အစည္းအေဝးႀကီး Councils of Constance တြင္ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးႏွင့္ သာသနာ့ အစည္းအေဝးသည္ မည္သည္က ပုိမုိ သာလြန္ႀကီးျမတ္ေၾကာင္း အတုိက္အခံ ျဖစ္ခဲ့သည္။

ေအဒီ ၁၄၅၃ ခုႏွစ္

အေရွ႕တုိင္း ေရာမ အင္ပါယာ၏ အဓိက ခရစ္ယာန္ ၿမိဳ႕ေတာ္ ကြန္စတန္တီႏုိပယ္သည္ မြတ္စလင္ တူရကီမ်ား လက္အတြင္း က်ဆံုးခဲ့သည္။ ဤသုိ႔ျဖင့္ အေရွ႕ေရာမ အင္ပါယာ နိဂံုးခ်ဳပ္ခဲ့သည္။

ေအဒီ ၁၄၉၁ ခုႏွစ္

စပိန္ကၽြန္းဆြယ္တြင္ စပိန္ျပည့္ရွင္ ဇနီးေမာင္ႏွံ အုပ္ခ်ဳပ္သူ ဖာဒီနန္ႏွင့္ အစၥဘဲလာ Ferdinand and Isabella တုိ႔သည္ ေမာလ္စ္ Moors မြတ္စလင္မ်ားအား အၿပီးတုိင္ တုိက္ထုတ္ေအာင္ႏုိင္ခဲ့သည္။ ယင္းေနာက္ စပိန္ျပည့္ရွင္မ်ားသည္ ကုိလန္ဘတ္စ္ကုိ ကမာၻသစ္ရွာပံုေတာ္ အတြက္ ေထာက္ပံ့ေပးခဲ့သည္။ ကမာၻသစ္ (အေမရိကားတုိက္)ကုိ ကိုလန္ဘတ္စ္ ေတြ႕ရွိခဲ့သည္။

ခရစ္ယာန္ သာသနာျပဳမ်ားသည္ အာရွတုိက္၊ အာဖရိကတုိက္ႏွင့္ အေမရိကားတုိက္မ်ားသုိ႔ သြားေရာက္ကာ သာသနာျပဳႏုိင္ခဲ့သည္။
၁၄၉၂ ခုႏွစ္တြင္ စပိန္ေဒသ သာသနာ့ ခံုရံုးကုိ ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ Spanish Inquistion ဟု ေခၚသည္။ ဗာတီကန္ရွိ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးက ထုိခံုရံုး Inquisition သည္ အျခား ခံုရံုးမ်ားကဲ့သုိ႔ပင္ ေဆြးေႏြးမႈအား အေျချပဳမည္ ယူဆ၍ တရားဝင္ ခြင့္ျပဳခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ စပိန္ သာသနာ့ ခံုရံုးသည္ အမည္ဆုိးထြက္ခဲ့သည္မွာ စပိန္အာဏာပုိင္မ်ားသည္ ထုိခံုရံုးအား ႏုိင္ငံေရး အတိုက္အခံမ်ားအား အၾကမ္းဖက္ ၿဖိဳခြင္းရန္ ဘာသာေရးကို အသံုးခ်ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

ေအဒီ ၁၅၀၀ ခုႏွစ္

Italian Renaissance အီတလီ ဥာဏ္အလင္းေခတ္ဟု ေခၚဆုိရေလာက္ေသာ ေခတ္ေကာင္း ေရာက္ခဲ့သည္။
Princely Popes မင္းညီမင္းသားမ်ားကဲ့သုိ႔ ေလာကစည္းစိမ္ ခံစားလြန္းသည္ဟု အမည္ဆုိးထြက္ေသာ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးတုိ႔ ႀကီးစုိးခဲ့သည့္ ကာလျဖစ္သည္။ ၎တုိ႔အထဲတြင္ ေအဒီ ၁၄၉၂ - ၁၅၀၃ အၾကား အုပ္စုိးခဲ့ေသာ ရဟန္းမင္းႀကီး အလက္ဇန္းဒါး (၆)ကုိ အမည္ဆုိးျဖင့္ လူသိမ်ားသည္။ Borgia Pope ေဘာ္ဂ်ီယာ ပုပ္ဟုလည္း သူ၏ မိသားစု အမည္ကို အစြဲျပဳ၍ ေခၚၾကသည္။ ပုပ္အလက္ဇန္းဒါး ၆ သည္ အမွန္တကယ္ ဆုိးခဲ့မည္မွာ မေသခ်ာသည့္ အေၾကာင္း ရွိသည္။ ေဘာ္ဂ်ီယာ ပုပ္ကြယ္လြန္ၿပီးတက္လာသည့္ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးသည္ သူႏွင့္ ရာသက္ပန္ ရန္ဖက္ျဖစ္ရာ သူႏွင့္ စပ္ဆုိင္သည့္ သမိုင္းအား အတတ္ႏုိင္ဆံုး အမည္းစက္ စြန္းေအာင္ မွတ္တမ္းျပဳစုခဲ့သည္ဟုလည္း ေျပာၾကသည္။

ထုိေခတ္ကာလတြင္ ဗာတီကန္၊ ေရာမ၊ အီတလီ၌ အလြန္တရာ လွပေသာ ဘုရားေက်ာင္းႀကီးမ်ား တည္ေဆာက္ခဲ့သည့္ ပေရာဂ်က္မ်ားတြင္ Michelangelo မိုက္ကယ္ အန္ဂ်လုိႏွင့္ Raphael ရာဖာအဲလ္ ကဲ့သုိ႔ေသာ ပညာရွင္မ်ားကို ဦးစီးေစခဲ့သည္။ ပုပ္ဂ်ဴးလိယက္စ္ (၂)ႏွင့္ ပုပ္လီယုိ (၁၀)တုိ႔သည္ ထုိသုိ႔ ခမ္းနားလွပေသာ တည္ေဆာက္မႈမ်ားအတြက္ အႏုပညာအားေပးေသာ ပုပ္မ်ားအျဖစ္ ထင္ရွားသည္။

ေအဒီ ၁၅၁၇

Martin Luther မာတင္လူသာသည္ ကက္သလစ္ အသင္းေတာ္အား ဆန္႔က်င္တုိက္ခုိက္သည့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ Protestant Reformation ကုိ စတင္သည္။ ယံုၾကည္ျခင္းသက္သက္ ရွိရံုျဖင့္ ကယ္တင္ျခင္းရၿပီ၊ ေကာင္းကင္ေရာက္ၿပီ၊ ေကာင္းမႈကုသိုလ္ လုပ္ရန္ အဓိက မက်ဟု အယူလြဲကုိ သြန္သင္ေသာ သူျဖစ္သည္။
ယင္းေနာက္ John Calvin ဂၽြန္ကယ္ဗင္၊ Zwingli ဇြန္းဂလီႏွင့္ ဟန္နရီ (၇)တို႔သည္ ၎တုိ႔ ေဒသတြင္ ကုိယ္ပုိင္ အသင္းေတာ္မ်ားကုိ တည္ေထာင္ ဦးေဆာင္ၾကသည္။ ဥေရာပတုိက္သည္ ကက္သလစ္ႏွင့္ ကက္သလစ္ ဆန္႔က်င္သူမ်ား အျဖစ္ ေတာင္၊ ေျမာက္ ကြဲျပားေနခဲ့သည္။

ေအဒီ ၁၅၄၅ - ၁၆၀၀ ခုႏွစ္

ကက္သလစ္ ခရစ္ယာန္မ်ားသည္ ခြဲထြက္ဆန္႔က်င္သူမ်ားအား တံု႔ျပန္သည့္ Counter-Reformation ကုိ ျပင္ဆင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ Reformer မ်ားအား ရင္ဆုိင္ သာသနာျပဳႏုိင္ရန္ Jesuit ေဂ်းဇြိကဲ့သုိ႔ေသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဂုိဏ္းအသစ္ ထြက္ေပၚလာသည္။ ဝိညာဥ္ေရးရာ ေထာက္ရႈသံုးသပ္နည္း အသစ္မ်ားကုိလည္း အာဗီးလာၿမိဳ႕မွ စိန္႔ထေရဇား St. Tresa of Avila ႏွင့္ လုိရုိလာၿမိဳ႕မွ စိန္႔ အက္ဂေနးရႈပ္ St. Ignatius of Loyola တုိ႔မွ ရရွိခဲ့သည္။ ဗိသုကာ ပညာတြင္ Baroque ဘာေရာ့ ပံုစံ ေခတ္စားလာသည္။ Council of Trent ထရန္႔ ေဒသတြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ နာမည္ေက်ာ္ သာသနာ့ အစည္းအေဝးသည္ ေအဒီ ၁၅၄၅ ခုႏွစ္မွ ၁၄၆၃ ခုႏွစ္အထိ ၾကာျမင့္ခဲ့ကာ သီအုိေလာ္ဂ်ီ၊ ဓမၼသၿဂိဳလ္ ပညာရပ္တြင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား Reformed Theology ရွိခဲ့သည္။ ေဂ်းဇိြ သာသနာျပဳမ်ား၊ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားသည္ အာရွတုိက္တြင္ သာသနာျပဳလာၿပီး ေအဒီ ၁၅၈၂ ခုႏွစ္တြင္ တရုတ္ႏုိင္ငံသုိ႔ သာသနာ ျပဳႏုိင္ခဲ့သည္။

ေအဒီ ၁၆၀၀ - ၁၇၀၀

စိန္႔ဗင္းဆင့္ ဒီေပါလ္သည္ ပရဟိတ ပံုစံအသစ္ျဖင့္ ဆင္းရဲသားမ်ားအား ကူညီသည္။ Baroque ပံုစံ ဗိသုကာ အလွတရားသည္ ဥေရာပတုိက္ရွိ နန္းေတာ္၊ ဘုရားေက်ာင္းႀကီးမ်ားႏွင့္ အေဆာက္အအံုမ်ားအား ေနရာယူ အလွဆင္လာခဲ့သည္။

ထုိေခတ္တြင္ ကက္သလစ္ အသင္းေတာ္မွ တည္ေထာင္ေပးသည့္ ေထာင္စုႏွစ္နီးပါး သက္တမ္းရင့္ တကၠသုိလ္မ်ားအား ကက္သလစ္ အသင္းေတာ္ကသာ ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ အျခား ကုန္က်စရိတ္ အေထြေထြကုိ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ေပးေနသည္ ျဖစ္သည္။
ကက္သလစ္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး Corpenicus ေကာ္ပါနီးကပ္စ္သည္ ကမာၻမဟုတ္၊ ေနသည္သာ ဗဟုိျဖစ္ေၾကာင္း ယူဆခ်က္ကုိ ေၾကညာသည္။ အသစ္တီထြင္လုိက္သည့္ တယ္လီစကုတ္ မွန္ေျပာင္းျဖင့္ Galileo ဂက္လီလီယုိသည္ ေကာ္ပါနီးကပ္စ္၏ ယူဆခ်က္အား ပုိမုိအားေကာင္းရန္ သီအုိရီ အဆင့္သုိ႔ ျမွင့္တင္ေပးခဲ့သည္။ ဂက္လီလီယို၏ ရွာေဖြေတြ႕ရွိမႈမ်ား အတြက္ ကက္သလစ္ အသင္းေတာ္က ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ေပးေနခဲ့သည္။ သူ၏ ေနဗဟုိျပဳ သီအုိရီ ေတြ႕ရွိခ်က္အား အသင္းေတာ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ေဂ်းဇိြ သိပၸံပညာရွင္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားကပါ အသိအမွတ္ျပဳ အားေပးခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ သူသည္ သီအိုရီ ေတြ႕ရွိခ်က္အား အမွန္တရားျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာေသာ အခါ ေဂ်းဇိြ ကာဒီနယ္ႀကီးက ေခၚယူ၍ လက္ေတြ႕ ျပသႏုိင္မွသာ ထုိသုိ႔ ေၾကညာပါေလဟု ေခၚေျပာခဲ့သည္။ အမွန္တကယ္တြင္ ဂက္လီလီယုိသည္ ထုိေခတ္အခါက အားေကာင္းသည့္ မွန္ေျပာင္း မရွိေသးသျဖင့္ ၿဂိဳလ္ကုိ ေနက လည္ပတ္သည္၊ ကမာၻကုိ ေနက လည္ပတ္သည္ မဟုတ္ဟု “သက္ေသ မျပႏုိင္ခဲ့ေခ်။” ထုိသုိ႔ သက္ေသ မျပႏုိင္သည့္ အတြက္ အသင္းေတာ္က ထုိသီအုိရီအား အမွန္တရား အျဖစ္ မသြန္သင္ရန္ ဂက္လီလီယုိအား တားျမစ္ခဲ့သည္။
အဆံုးတြင္ သူ႔အား တသက္တာ ေနအိမ္ အက်ယ္ခ်ဳပ္ ခ်ခဲ့သည္။ ဂက္လီလီယုိ ေနအိမ္ အက်ယ္ခ်ဳပ္အား သူ၏ အိမ္ႀကီး အိမ္ေကာင္း၊ ေနရာေကာင္းတြင္ သူ၏ ခ်စ္သမီးျဖစ္သူ ကက္သလစ္ စစၥတာျဖင့္ တသက္တာ ေႏြးေႏြးေထြးေထြး ေနထုိင္ခဲ့သည္။ ဂက္လီလီယို ေနအိိမ္ အက်ယ္ခ်ဳပ္ က်စဥ္ အစားအေသာက္၊ အသံုးအေဆာင္၊ အေနအထုိင္ႏွင့္ စာအုပ္စာေပ စရိတ္စကမ်ားအားလံုးကို ကက္သလစ္ အသင္းေတာ္ကသာ ေထာက္ပံ့ေပးေနခဲ့သည္။
အမွန္တကယ္ ထုိသုိ႔ တသက္တာ ေနအိမ္ အက်ယ္ခ်ဳပ္က်ခံေစသည့္ အမိန္႔သည္ သိပၸံနည္းက် သီအုိရီမွ လာသည္ မဟုတ္ပဲ၊ ဂက္လီလီယို အေနျဖင့္ ဥေရာပတြင္ ထုိစဥ္က ႀကီးစုိးသည့္ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးအား ဂက္လီလီယို ေရးသည့္ ဝတၳဳတြင္ အရူးသရုပ္ေဆာင္ စကားတြင္ ပုပ္၏ စကားမ်ား ထည့္သြင္းေရးသားခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရး အရ အက်ဥ္းက်ခံခဲ့ရသည့္ သေဘာျဖစ္သည္။ ပုပ္ဂၽြန္ေပါလ္ ၂ သည္ ဂက္လီလီယို အမႈအတြက္ ေတာင္းပန္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။
ထုိအေၾကာင္းအခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ကက္သလစ္ အသင္းေတာ္သည္ သိပၸံပညာအား ဆန္႔က်င္သည္ဟူေသာ စြပ္စြဲခ်က္သည္ အေျခအျမစ္ မရွိေပ။ ကက္သလစ္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး တျဖစ္လဲ သိပၸံပညာရွင္မ်ားမွာလည္း ဒုႏွင့္ ေဒး ျဖစ္သည္။

ကက္သလစ္ႏွင့္ ပရုိတက္စတင့္တုိ႔ အၾကား ျဖစ္ပြားသည့္ ေသြးစြန္းေသာ ႏွစ္ ၃၀ စစ္ပြဲႀကီးသည္ ေအဒီ ၁၆၄၈ ခုႏွစ္တြင္ Peace of Westphalia ဝက္စ္ဖားလယား စာခ်ဳပ္ျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရခဲ့သည္။
အမ်ိဳးသားေရး ဝါဒမ်ား၊ ဘုရင္စနစ္မ်ား ဥေရာပတုိက္တြင္ အားေကာင္းလာကာ ဘာသာေရးကို အုပ္ခ်ဳပ္မႈ အာဏာမွ ဖယ္ထုတ္ရန္ အေတြးမ်ား ေခတ္စားလာသည္။

ေအဒီ ၁၇၀၀ - ၁၈၀၀

ေဂ်းဇြိ ဘုန္းေတာ္ႀကီး အသင္းဂုိဏ္းသည္ ဥေရာပ ႏုိင္ငံမွ ဘုရင္မ်ား၏ ဖိအားေၾကာင့္ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးသည္ နာမည္ေက်ာ္ ေဂ်းဇိြအသင္းဂုိဏ္းအား ဖ်က္သိမ္းေၾကာင္း ေအဒီ ၁၇၇၃ ခုႏွစ္တြင္ ေၾကညာသည္။ ထုိသုိ႔ ေၾကညာၿပီးသည္ႏွင့္ ဥေရာပႏုိင္ငံ ဘုရင္မ်ားႏွင့္ ေဂ်းဇိြရန္သူမ်ားက အသင္းဝင္မ်ားအား ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္ခဲ့သည္။

ကက္သလစ္ သာသနာျပဳ လုပ္ငန္းသည္ အာရွိတုိက္၊ အထူးသျဖင့္ ဖိလစ္ပုိင္ ေဒသႏွင့္ ေတာင္ အေမရိကတုိက္တြင္ လြန္စြာ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ ေျမာက္ အေမရိကတုိက္ Taxes ႏွင့္ ကယ္လီဖုိးနီးယား ေဒသတုိ႔တြင္ ကက္သလစ္ သာသနာျပဳ လုပ္ငန္းမ်ား ခရီးေပါက္ခဲ့သည္။

အေမရိကန္ႏုိ္င္ငံ US သည္ ၁၇၇၆ ခုႏွစ္တြင္ ၿဗိတိန္ လက္ေအာက္မွ လြတ္လပ္ေရး ေၾကညာသည္။ ၁၇၈၈ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥေပဒကုိ ေရးဆြဲခဲ့သည္။
ဥေရာပတုိက္ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံတြင္ ဘုရင္စနစ္အား ျဖဳတ္ခ်ကာ ဒီမုိကေရ စနစ္ အရပ္သား အုပ္ခ်ဳပ္ေရး တည္ေထာင္ၿပီဟု ေၾကညာခဲ့ေသာ္လည္း ဘုရင္၊ မင္းမ်ိဳးမင္းႏြယ္၊ ရေသ့ ဘုန္းႀကီး စစၥတာမ်ားႏွင့္ သာမန္ အရပ္သားမ်ားအား တရစပ္ ကြပ္မ်က္ျခင္း၊ ေခါင္းျဖတ္သတ္ျခင္းမ်ားေၾကာင့္ Age of Terror ေၾကာက္မက္ဖြယ္ ေခတ္ႀကီးကုိ ေအဒီ ၁၇၈၉ ႏွင့္ ၁၇၉၃ အၾကား ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရသည္။
အေမရိကန္ ႏုိင္ငံအတြက္ ပထမဆံုး ကက္သလစ္ ဘိေရွာ့ ဆရာေတာ္အား ေအဒီ ၁၇၉၀ ခုႏွစ္တြင္ ရရွိခဲ့သည္။ ဘိေရွာ့ အမည္မွာ John Carroll ဟု ေခၚသည္။

ေအဒီ ၁၈၀၀ - ၁၉၀၀ ႏွစ္

သီအုိေလာ္ဂ်ီ ပညာတြင္ ဂ်ာမန္တုိ႔ တစ္ခတ္ ေအာင္ျမင္လာသည္။ ထုိေခတ္တြင္ သမၼာက်မး္စာ အရင္းအျမစ္မ်ားအား နက္နက္နဲနဲ ျပန္လည္ သံုးသပ္မႈမ်ား ရွိလာသလုိ သမိုင္း၊ ဖေလာ္ေဆာ္ဖီႏွင့္ သီအုိေလာ္ဂ်ီတုိ႔တြင္ ေခတ္သစ္ အျမင္မ်ားျဖင့္ ဖြင့္ဆုိၾကည့္ရႈလာၾကသည္။

ကားမက္စ္သည္ မက္စ္ ဝါဒအျဖစ္ ကြန္ျမဴနစ္ ေၾကညာစာတမ္းကုိ ၁၈၄၈ ခုႏွစ္တြင္ ေၾကညာသည္။ အစြန္းေရာက္ အလုပ္သမား လႈပ္ရွားမႈမ်ားေၾကာင့္ ေဒသ၊ ႏုိင္ငံအသီးသီးတြင္ မၿငိမ္မသက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။

အဂၤလိကန္ ဆရာေတာ္၊ ဘိေရွာ့ျဖစ္သူ နာမည္ေက်ာ္ John Henry Newman ဂၽြန္ဟန္နရီ နယူးမန္းသည္ Doctrine မ်ားအား တုိးတက္ရန္ ေလ့လာရင္း ကက္သလစ္ အျဖစ္ ယံုၾကည္သက္ဝင္ခဲ့သည္။

ေအဒီ ၁၈၅၄ ခုႏွစ္တြင္ ပုပ္ပီအူး (ပုိင္းရပ္စ္) ၉ က ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀၀ နီးပါး ခရစ္ယာန္တုိင္း လက္ခံလာေသာ သြန္သင္ခံယူူခ်က္ျဖစ္သည့္ “အမိမယ္ေတာ္သည္ အျပစ္မဲ့ သေႏၶယူျခင္း”သည္ အသင္းေတာ္၏ မမွားမယြင္းေသာ သြန္သင္ခ်က္ Dogma ျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာသည္။ ပုပ္ပုိင္းရက္စ္ ၉ က ဗာတီကန္တြင္ ပထမဆံုး က်င္းပခဲ့ေသာ သာသနာ့ အစည္းအေဝးႀကီး Vatican Council I တြင္ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးသည္ ExCathedra ျဖင့္ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္လွ်င္ မွားယြင္းျခင္း မရွိေၾကာင္း Papal Infallibility ေၾကညာသည္။

ဂ်ာမနီတြင္ ကက္သလစ္ အသင္းေတာ္၊ ဂ်ဴးမ်ားႏွင့္ အျခား လူမ်ိဳးႏြယ္မ်ားအား မုန္းတီးသည့္ စိတ္အခံ အေျခတတည္လာသည္။

ပုပ္လီယုိ ၁၃ သည္ ဒီမုိကေရစီအား စတင္ လက္ခံလာသည့္ ေခတ္သစ္ ပုပ္အျဖစ္ လူသိမ်ားသည္။

ေအဒီ ၁၉၀၀ - ၂၀၀၀

၂၀ ရာစုသည္ ကမာၻစစ္ႀကီးမ်ားျဖင့္ ျပည့္ႏွက္ေနခဲ့သည္။ ပထမ ကမာၻစစ္ႀကီး ၁၉၁၄ - ၁၉၁၈ ခုႏွစ္၊ ဒုတိယ ကမာၻစစ္ႀကီး ၁၉၃၉ - ၁၉၄၅ ခုႏွစ္တုိ႔ အျပင္ အစြန္းေရာက္ ဝါဒသစ္မ်ား ေပၚထြန္း အားေကာင္းခဲ့သည္။ ဖက္စစ္ဝါဒႏွင့္ ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒတုိ႔ ေပၚထြန္းအားေကာင္းခဲ့သလုိ အဆံုးတြင္ ၎ဝါဒီစြဲကုိင္သည့္ ႏုိင္ငံမ်ား က်ဆံုးခဲ့သည္။

ပုပ္ဘက္နဒစ္ ၁၅ သည္ ပထမ ကမာၻစစ္ႀကီး ျဖစ္သည့္ ၁၉၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သလုိ ကာႏြန္ဥပေဒကိုလည္း Code of Canon Law ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

၁၉၁၇ ခုႏွစ္ ရုရွားေတာ္လွန္ေရးျဖင့္ ရုရွားဇာဘုရင္ မ်ိဳးဆက္ ျပတ္ခဲ့သည္။ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္ေၾကာင့္ ခရစ္ယာန္ေပါင္းမ်ားစြာ အေၾကာက္တရားျဖင့္ ေနထုိင္၊ ဖိႏွိပ္ခံခဲ့ရသည္။ ကက္သလစ္ အသင္းေတာ္ႏွင့္ ကက္သလစ္ ဘာသာဝင္မ်ား၏ လုံျခံဳေရးအတြက္ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးသည္ အီတလီ ဖက္ဆစ္မ်ားျဖင့္ ေအဒီ ၁၉၂၉ ခုႏွစ္၊ နာဇီ ဂ်ာမနီျဖင့္ ၁၉၃၃ ခုႏွစ္တုိ႔တြင္ Concordats သေဘာတူညီခ်က္ လက္မွတ္ထုိးခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ကက္သလစ္ အသင္းေတာ္ႏွင့္ နာဇီ ဂ်ာမနီတုိ႔သည္ အခ်င္းခ်င္း အတုိက္အခံ အျဖစ္ အစဥ္ တည္ရွိခဲ့သည္။

၁၉၃၀ ဝန္းက်င္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ကမာၻစီးပြားပ်က္ကပ္ႀကီးေၾကာင့္ ကက္သလစ္ ခရစ္ယာန္ လႈပ္ရွားတက္ၾကြသူမ်ားသည္ လူမႈေရး ဆုိင္ရာ အေတြးအေခၚမ်ား စတင္ ပ်ိဳးေထာင္လာသည္။ ထုိလႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ ကက္သလစ္ ဘာသာဝင္ျဖစ္လာသူ ေဒါရသီ ေဒး Dorothy Day ႏွင့္ Catholic Action အဖြဲ႕တုိ႔သည္ ေက်ာ္ၾကားခဲ့သည္။

ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး ပီအူး (ပုိင္းရက္စ္) ၁၂ သည္ အမိမယ္ေတာ္ ေကာင္းကင္ဘံုသုိ႔ ပင့္ေဆာင္ျခင္းသည္ စစ္မွန္ေသာ ယံုၾကည္ျခင္းဆျဖစ္ေၾကာင္း Dogma of the Assumption of Mary ေအဒီ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္တြင္ ေၾကညာသည္။

ကားရက္နာ Karl Rahnar, ကက္သလစ္ ရေသ့ျဖစ္သူ ေသာမတ္စ္ မာတြန္Thomas Merton, Ives Congar ကဲ့သုိ႔ေသာ ပညာရွင္မ်ားအားျဖင့္ သီအုိေလာ္ဂ်ီဆုိင္ရာ အသစ္ေသာ ရႈေထာင့္မ်ားအား ၾကားသိလာရသည္။

ဗာတီကန္ ဒုတိယေျမာက္ သာသနာ့ အစည္းအေဝးႀကီးအား ေအဒီ ၁၉၆၂ - ၁၉၆၅ ခုႏွစ္အၾကား က်င္းပခဲ့ကာ ေခတ္သစ္ ကမာၻႀကီးအား ကက္သလစ္ အသင္းေတာ္သည္ စိတ္ဝိညာဥ္သစ္အားျဖင့္ ခ်ဥ္းကပ္သည္။
ရဟန္းမင္းႀကီး ဒုတိယေျမာက္ ဂၽြန္ေပါလ္လက္ထက္တြင္ သူ၏ ခင္မင္ႏွစ္လုိဖြယ္ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံမႈေၾကာင့္ အသင္းေတာ္အား လူအမ်ား ပုိမို လက္ခံလာခဲ့သည္။ ပုပ္ဂၽြန္ေပါလ္ (၂)သည္ ဥေရာပ ကြန္ျမဴနစ္ ဝါဒအား တုိက္ဖ်က္ရာတြင္ တတပ္တအား ပါဝင္သူ၊ အေရးႀကီး အမွတ္ သေကၤတအျဖစ္ အမ်ားက သတ္မွတ္ၾကသည္။

ေအဒီ ၂၀၀၀ မွ ေရွ႕သုိ႔

ဗာတီကန္ ေကာင္စီ ၂ အၿပီး ကက္သလစ္ ဘာသာဝင္ ဦးေရမ်ား ကမာၻ အရပ္ရပ္တြင္ မ်ားျပားလာခဲ့ေသာ္လည္း ကက္သလစ္ ရဟန္း၊ သီလရွင္ ဝတ္သူ အေရအတြက္ နည္းပါးေနခဲ့သည္။
လက္တင္ အေမရိကႏုိင္ငံမ်ား၊ အာဖရိကတုိက္ႏွင့္ အာရွိတုိက္တြက္ ကက္သလစ္ ခရစ္ယာန္ ဦးေရး တုိးပြားမႈ အျမန္ဆံုး ျဖစ္သည္။ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး ဒုတိယေျမာက္ ဂၽြန္ေပါလ္သည္ လူႀကိဳက္မ်ားေသာ္လည္း ကက္သလစ္ ထံုးတမ္း အစဥ္အလာအား တေရြးသားမွ ေလ်ာ့ေပါ့မေပးခဲ့ေခ်။ ကေလးဖ်က္ခ်ျခင္း၊ ကုိယ္ဝန္တားေဆးမ်ားႏွင့္ လူနာအား ေဆးထုိးသတ္ျခင္း Euthanasia ကိစၥရပ္မ်ားအား အႀကိတ္ အနယ္ ေဆြးေႏြးရသည္။

ပုပ္ဘက္နဒစ္ ၁၆ လက္ထက္တြင္ YouCat လူငယ္တုိ႔ အဖို႔ အသင္းေတာ္ သြန္သင္ခ်က္မ်ား စာအုပ္အားျဖင့္ လူငယ္မ်ားအား ကက္သလစ္ သြန္သင္ခ်က္ကုိ ထိေရာက္လြယ္ကူရန္ အားေပးႏုိင္ခဲ့သလုိ ပုပ္ဘက္နဒစ္ ၁၆ သည္ လူမႈ ကြန္ယက္မွ တဆင့္ တရားေဒသနာ ျပန္႔ပြားရန္အတြက္ အားေပးမႈေၾကာင့္ ကက္သလစ္ မီဒီယာ ေလာက အရွိန္အဟုတ္ျမွင့္တုိးတက္ခဲ့သည္။ မြတ္စလင္မ်ားႏွင့္ ကက္သလစ္တုိ႔အၾကား ဘာသာေရး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကုိ အစျပဳေပးႏုိင္ခဲ့သည္။ ထံုးတမ္း အစဥ္အလာ ကက္သလစ္ မစာၦးတရားကုိ အားေပးခဲ့သည္။ ပုပ္ဘက္နဒစ္သည္ ၾသသိုေဒါ့ အသင္းေတာ္၊ အဂၤလိကန္ အသင္းေတာ္ႏွင့္ ျပန္လည္ ခ်စ္ၾကည္ေရး ေကာင္းရန္ ႀကိဳးပမး္ႏုိင္ခဲ့သည္။ အမ်ားမထင္မွတ္ပဲ ေအဒီ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ရဟန္းမင္းႀကီး အရုိက္အရာမွ အနားယူခဲ့သည္။

ပုပ္ဖရန္စစ္သည္ လက္တင္ အေမရိကတုိက္မွ ေရြးေကာက္ခံခဲ့ရသည့္ ပထမဆံုး ပုပ္ျဖစ္သည္။ ေဂ်းဇိြအသင္းဂုိဏ္းမွ ပထမဆံုး ပုပ္လည္း ျဖစ္သည္။ သူသည္ လူမႈေရး တရားမွ်တမႈ အတြက္ စဥ္ဆက္မျပတ္ ႀကိဳးပမ္းသူ ျဖစ္ကာ လူအမ်ားႏွင့္ ထိေတြ႕ေျပာဆုိရသည္ကုိ ႏွစ္သက္သည္။ Pastoral အား အထူးျပဳသည့္ ပုပ္လည္း ျဖစ္သည္။

Catholic Encyclopedia
ကက္သလ္ စြယ္စုံက်မ္းမွ ကိုးကားေရးသားသည္။

Lawrence Jangma Mung Song

(ကက္သလစ္သာသနာေတာ္ႏွင့္ ခရစ္ယာန္ဂိုဏ္းဂဏဋီကာ)

ခရစ္ယာန္
ခရစ္ေတာ္ ေပၚထြန္းကာလ ေအဒီ (၃၅) သို႔မဟုတ္ ေအဒီ(၄၀) ခုႏွစ္ခန္႔ကတည္းက ခရစ္ေတာ္ ေနာက္လိုက္ေတြကို ခရစ္ယာန္လို႔ အႏၲိအုတ္ၿမိဳ႕မွာ စေခၚခဲ့ၾကပါတယ္ (တမန္ ၁၁း၂၆)။ ခရစ္ယာန္ ဆိုတာကေတာ့ နာဇရက္ၿမိဳ႕သား ေယဇူးကို ခရစ္ေတာ္( ေမရွိယ သို႔မဟုတ္ ဆီျဖင့္ လိမ္းက်ံခံရသူ) အျဖစ္၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ ကယ္တင္ရွင္ဘုရားအျဖစ္ ယံုၾကည္သူ လို႔ဆိုလိုပါတယ္။ ခရစ္ေတာ္ဆိုတာ ဂရိဘာသာ စကား Christos (ဆီျဖင့္ လိမ္းက်ံခံရသူ) ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရကေန လာတာပါ။ ခရစ္ေတာ္ (Christos ) ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရအဓိပၸာယ္က ဟီးဘရူး ဘာသာစကား ေမရွိယ (Mashiah )
ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရနဲ႔ အဓိပၸာယ္ အတူတူပါပဲ။ ဂ်ဴးေတြ ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနတဲ့ လြတ္ေျမာက္ေစမယ့္သူ (သို႔) ကယ္တင္ရွင္ကို ဆီျဖင့္ဘိသိတ္ခံရသူလို႔လည္း ရည္ညႊန္းထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ခရစ္ေတာ္ ဆိုတဲ့ ဆီျဖင့္လိမ္းက်ံ ဘိသိတ္ခံရသူကို ကယ္တင္ရွင္အျဖစ္ ႏွင့္လည္း နားလည္ရပါတယ္။ ဓမၼေဟာင္း က်မ္းစာေတာ္ျမတ္ထဲမွာ ယဇ္ပေရာဟိတ္ (ရဟန္း)၊ ရွင္ဘုရင္ ႏွင့္ ပေရာဖက္ေတြသာ ဆီျဖင့္ လိမ္းက်ံ ဘိသိတ္ခံရသူေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ေယဇူးဟာ ရဟန္းဂုဏ္အင္၊ ပေရာဖက္ဂုဏ္အင္၊ ရွင္ဘုရင္ ဂုဏ္အင္ သံုးမ်ဳိးလံုးနဲ႔ ျပည့္စံုတဲ့ ဆီျဖင့္လိမ္းက်ံဘိသိတ္ ခံရသူ၊ ကယ္တင္မယ့္အရွင္ (Saviour ) သို႔မဟုတ္ လြတ္ေျမာက္ေစမယ့္ ပုဂၢိဳလ္ေတာ္ျမတ္ (Deliverer ) ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေယဇူးဟာ ခရစ္ေတာ္ ျဖစ္တယ္၊ ဆီျဖင့္လိမ္းက်ံဘိသိတ္ခံရသူ ျဖစ္တယ္၊ ကယ္တင္ရွင္ဘုရား ျဖစ္တယ္။ ဆိုေတာ့ ခရစ္ယာန္ဆိုတာ ေယဇူးကို ခရစ္ေတာ္အျဖစ္ ယံုၾကည္သူ၊ ေယဇူးကို ကယ္တင္ရွင္အျဖစ္ လက္ခံ ယံုၾကည္သူ၊ ထို႔ထက္မက ေယဇူးကို ဘုရားအျဖစ္ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္သူလို႔ ဆိုလိုပါတယ္။

ဝိညာဥ္ေရး သမိုင္းေျခရာ

#Crd to SpiritualFood Taunggyi

===========
ကက္သလစ္အသင္းေတာ္ရာဇဝင္အက်ဥ္းခ်ဳပ္ (ရာစုႏွစ္အလိုက္ေဖာ္ျပသည္)
ပထမရာစုႏွစ္ အခ်ိန္ကာလ AD ၃၃ မွ ၁၀၀  ထိ
===============
၁။ သခင္ေယဇူးခရစ္ေတာ္ေကာင္းကင္ဘံုသို႔ တက္ၾကြၿပီး(၁၀)ရက္
 ေျမာက္ေသာေန႔၌ သန္႔ရွင္းေသာ ဝိညာဥ္ေတာ္သည္မီးလွ်ံျဖင့္
 တမန္ေတာ္မ်ား၏ ဦးေခါင္းေပၚတြင္ ဆင္းၾကြလာသည္။

ဆုေတာင္းသည့္အခါ

ဆုေတာင္းသည့္အခါ သင္၏ေခါင္း

*ဆုေတာင္ျခင္းဟူသည္ကား ထာဝရ ဘုရားရွင္ႏွင့္ စကားေျပာျခင္းျဖစ္ပါသည္။ စကားေျပာသည့္အခါ အျပန္အလွန္ နားေထာင္ရပါသည္။ ဘုရားရွင္က က်ြႏ္ုပ္တို႕ကို ေျပာဆိုသည့္အခ်ိန္ရွိရသလို က်ြႏ္ုပ္တို႕က ေျပာဆိုရသည့္အခ်ိန္လည္း ရွိရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ အျပန္အလွန္ ေျပာဆိုရလို အျပန္အလွန္ နားေထာင္ရပါသည္။ ရံဖန္ရံခါ၌ က်ြႏု္ပ္တို႕က စကားေျပာျခင္း မ်ားလြန္ေသာ္လည္း ဘုရားရွင္ကိုေတာ့ စကားေျပာခြင့္ပင္ မေပးၾကေပ။

မယ္ေတာ္သခင္မအား ေကာင္းကင္ဘုံသုိ႔ ပင့္ေဆာင္ျခင္းပြဲေတာ္

----------------------------------------------------------------------
 (သုိ႔မဟုတ္) မယ္ေတာ္သခင္မ၏အိပ္စက္ျခင္းပြဲေတာ္။

ေယဇူးခရစ္ေတာ္၏မယ္ေတာ္မာရိယာအား သူမရဲ႕လူ႔သက္တမ္းကုန္ဆုံးခ်ိန္အျပီး ေကာင္းကင္ဘုံသုိ႔ပင့္ေဆာင္ျခင္းခံရသည္ဟူေသာ ပြဲေန႔ကုိ ေရွးဦးခရစ္ယာန္တုိ႔ကာလမွ စတင္က်င္းပလာခဲ့ၾကတာပါ။ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ မယ္ေတာ္သခင္မအတြက္ ေအာက္ေမ့ဖြယ္က်င္းပျပဳလုပ္တဲ့ ပြဲေတြထဲမွာ ဒီပြဲေတာ္ဟာ အေစာဆုံးနဲ႔ ကနဦးဆုံးပြဲေတာ္လုိ႔ ေျပာရပါလိမ့္မယ္။ ဒီပြဲေတာ္ကုိ ဘယ္လုိအေၾကာင္းတရားနဲ႔ စတင္က်င္းပလာခဲ့သလဲဆုိေတာကုိေတာ့ မသိရွိရပါဘူး။ ေအဒီ ၃၃၆မွ ေဂ်ရုဇလင္ျမိဳ႕ေတာ္ကုိ သန္႔ရွင္းေသာအရပ္ဟု ျပန္လည္တည္ေထာင္ေတာ့မွ ဇီအုန္ေတာင္အနီး ေရွးဦးခရစ္ယာန္ေတြေနထုိင္ခဲ့တဲ့ေနရာမွာ ခရစ္ေတာ္၏မယ္ေတာ္ မာရိယာ၏အုပ္ဂူဆုိတာကုိ သတိထားမိလာခဲ့ၾကတာပါ။ အဲဒီေတာင္ဆြယ္ရပ္မွာပဲ မယ္ေတာ္သခင္မ အိပ္စက္သြားခဲ့တဲ့ေနရာ၊ မယ္ေတာ္သခင္မ အသက္၀ိညာဥ္ခ်ဳပ္ျငိမ္းခဲ့သည့္ေနရာ၊ မယ္ေတာ္သခင္မအား ျမဳပ္ႏွံခဲ့သည့္ေနရာ စသျဖင့္ ေတြ႔ရွိၾကရပါတယ္။ အဲဒါေတြရွာေတြခ်ိန္မတုိင္ခင္ကတည္းက မယ္ေတာ္သခင္အား ေကာင္းကင္ဘုံသုိ႔ပင့္ေဆာင္ျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ အိပ္စက္ျခင္းဆုိတဲ့ ေအာက္ေမ့ဖြယ္ရာပြဲေတာ္မွာက်င္းပေနခဲ့ၾကျပီး ျဖစ္ပါတယ္။

++မယ္ေတာ္သခင္မေကာင္းကင္ဘံုသို႕ပင့္ေဆာင္ခံရျခင္း++

"ေကာင္းကင္၌ႀကီးစြာေသာနိမိတ္ လကၡဏာဟူမူကား မိန္းမတစ္ဦးသည္ ေနကို ၀တ္ဆင္လွ်က္၊ လကို ေျချဖင့္နင္းလ်က္၊ ၾကယ္တစ္ဆယ့္ႏွစ္လံုးျဖင့္ၿပီးေသာ သရဖူကို ေဆာင္းလွ်က္၊ ေပၚလာ၏" (ဗ်ာဒိတ္က်မ္း ၁၂း၁)။ မယ္ေတာ္သခင္မ ေကာင္းကင္ေရႊျပည္ေတာ္သို႕ ၀ိညာဥ္နဲ႕ခႏၶာပါတစ္ပါတည္း ပင့္ေဆာင္ျခင္းခံရတဲ့ပြဲေတာ္ကို ဘယ္အခ်ိန္က အစျပဳခဲ့သလဲဆိုရင္ တမန္ေတာ္မ်ား လက္ထက္မွ ေရွးဦးအသင္းေတာ္ထဲမွာ ကတည္းက အစျပဳခဲ့ပါသည္။

၂၀၁၆ ပိုလန္ကမာၻ႕လူငယ္မ်ားေန႔တြင္ လက္ထပ္ခြင့္ေတာင္းခံခ့ဲတ့ဲ စုံတြဲ

ရဟန္းမင္းႀကီး ဖရန္စစ္က ပိုလန္ႏိုင္ငံတြင္ က်င္းပေသာ ကမာၻ႕လူငယ္မ်ားေန႔ World Youth Day အခမ္းအနားတြင္ လူငယ္ခ်စ္သူစုံတြဲမ်ားအား တရားဝင္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားၾကရန္ အၾကံျပဳခ့ဲသည္။ ထိုအၾကံျပဳခ်က္အား ကမာၻလူငယ္မ်ားေန႔ က်င္းပေနစဥ္ကာလအတြင္း လက္ထပ္ခြင့္ပန္ျခင္းျဖင့္ ခ်က္ခ်င္းအေကာင္အထည္ေဖာ္ခ့ဲသည့္ ကံေကာင္းေသာ စုံတြဲတစ္တဲြ ရွိပါသည္။

တခ်ိန္ကခရစ္ယာန္သာသနာျပဳေက်ာင္းမ်ား

၁
ဦးေနဝင္းမတိုင္မီ ဦးနုက ဗုဒၶဘာသာကို နိုင္ငံေတာ္ဘာသာအျဖစ္ ျပဌာန္းတယ္။
ထိုစဥ္က အေျခအေနအရ.. ခရစ္ယာန္ Mission ေက်ာင္းေတြဟာ သိပ္အားေကာင္းလာတယ္။
အေမရိကန္နဲ႔ ျဗိတိန္က ခရစ္ယာန္ missionary သာသနာျပဳ ဆရာေတြကိုယ္တိုင္သင္ၾကားေပးတဲ႔ အတြက္ အဆိုပါေက်ာင္းေတြဟာ အဂၤလိပ္စာ စေကးမွာ အထူးေကာင္းမြန္သည့္အျပင္ သိပၸံ ဝိဇၨာ ဘာသာရပ္မ်ား ပို႔ခ်မႈအပိုင္းမွာပါ အစိုးရေက်ာင္းေတြထက္ သာလြန္ခဲ႔တယ္။

Fr. Dominic Khin Soe ၏ စ်ာပန အခန္းအနားနွင့္ မစၧားတရားေတာ္ျမတ္ ပုံရိပ္တစ္ခ်ိဳ႕

Fr. Dominic Khin Soe ၏ စ်ာပန အခန္းအနားနွင့္
မစၧားတရားေတာ္ျမတ္
St. Mary' Cathedral ရန္ကုန္၊ နံနက္ ၁၀နာရီ
၁၀.၈.၂၀၁၇

မာသာထေရဇား၏ လွပေသာစကားလုံးမ်ား ( အဂၤလိပ္လို)

SAINT MOTHER TERESA OF CALCUTTA HUMILITY LIST

1. Speak as little as possible about yourself.

2. Keep busy with your own affairs and not those of others.

3. Avoid curiosity.

ျမန္မာႏိုင္ငံ ကက္သလစ္သာသနာ သမိုင္းေၾကာင္း

 
                        ျမန္မာႏိုင္ငံကို ကက္သလစ္သာသနာစတင္ ္၀င္ေရာက္လာတာဟာ သာသနာျပဳပုဂိၢဳလ္ေတြ အားျဖင့္ မဟုတ္ပါဘူး။
ပုဂံေခတ္ နရသီဟပေတ့မင္း လက္ထက္(ျမန္မာသကၠရာဇ္-၆၄၆) ခရစ္ႏွစ္ ေအဒီ-၁၂၈၅ မွာ တ႐ုတ္ဘုရင္ ကူဗလိုင္ခန္က ပုဂံကို က်ဴးေက်ာ္စစ္ဆင္ႏႊဲခဲ့တယ္။ ဲဒီေနာက္ပိုင္း က်န္စစ္သား ဥမင္ရဲ႕ အတြင္းဘက္နံရံ တစ္ေနရာမွာ ခရူစူး အမွတ္အသားေတြနဲ႕ တန္ဆာဆင္ထားတဲ့ ပဒုမၼာၾကာပြင့္ တစ္ပြင့္ပံုကို ယခုတိုင္ ေတြ႕ရွိ ရပါတယ္။

ဒုိမီနီကန္အသင္းဂုိဏ္းၾကီးကုိ တည္ေထာင္ခဲ့သူ စိန္ေဒါမီနစ္၏ပြဲေန႔

----------------------ၾသဂုတ္ ၈ရက္ေန႔

ၾသဂုတ္လ ၈ ရက္ေန႔ဟာ ဒုိမီနီကန္အသင္းဂုိဏ္းဟု ေခၚတြင္ၾကတဲ့ တရားေဟာသူေတာ္စင္မ်ားအသင္းဂုိဏ္းကုိ တည္ေထာင္ခဲ့သူ စိန္ေဒါမီနစ္ရဲ႕ ပြဲေန႔ျဖစ္ပါတယ္။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ ၈၀၀ ေက်ာ္မွစတင္လာခဲ့ျပီး အသင္းေတာ္အတြင္း ေျပာင္းလဲမႈၾကီးအျဖစ္သာမဟုတ္ဘဲ ဥေရာပယဥ္ေက်းမႈကုိပါ ေျပာင္းလဲမႈၾကီးတစ္ခုျဖစ္ေစခဲ့တဲ့ ေခတ္လယ္ပုိင္း-အသိပညာေခတ္ကုိ စတင္ခဲ့သူအျဖစ္ စိန္ေဒါမီနစ္ကုိ ေျပာဆုိသမုတ္ၾကပါတယ္။

အသင္းေတာ္အတြင္းမွာေတာ့ တရားေဟာျခင္း၊ သင္ၾကားျခင္း၊ အုပ္ခ်ဳပ္စံမံျခင္းစတဲ့ သိကၡာၾကီးသုံးခုဟာ ဆရာေတာ္ေတြသာလွ်င္ ပိုင္ဆုိင္တာမုိ႔ ဒီေန႔ေခတ္လုိ ဘုန္းၾကီးေတြတရားေဟာရျခင္းမရွိေသးပါ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ စိန္ေဒါမီနစ္က တရားေဟာသူေတာ္စင္မ်ားအသင္းလုိ႔ အသင္းဂုိဏ္းအမည္ကိုတင္ျပေသာအခါ ကာဒီနယ္ၾကီးမ်ားက ဆရာေတာ္မ်ားအသင္းဂုိဏ္း တည္ေထာင္မည္ဟု ထင္မွတ္ခဲ့ၾကပါေသးတယ္။ သုိ႔ေပမယ့္ ရဟန္းမ်ားျဖင့္သာ တည္ေထာင္မည္ဟု တုန္႔ျပန္မႈေၾကာင့္ အသင္းေတာ္ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ားက အံ့အားသင့္ခဲ့ရသည္ဟု ဆုိပါတယ္။ -ထုိအခ်ိန္မွစ၍ တရားေဟာျခင္းသိကၡာကုိဆရာေတာ္ၾကီးမ်ားထံမွ ရဟန္းေတာ္မ်ားက ခြဲေ၀တာ၀န္ယူခဲ့ျပီး အသင္းေတာ္အတြင္း တရားေဟာျခင္းမ်ားကုိ ျပဳလုပ္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

ၾသဂုဏ္ (၈) ရက္ေန ့ သာသနာကအမွတ္ရက်င္းပေသာပဲြေန ့ရွင္ ဒိုေမနီကန္သူေတာ္စင္အသင္းကိုတည္ေထာင္ခဲ့သူအေၾကာင္း၊

                စိန္ေဒါမိနစ္သည္အက်င့္စာရိတၱအလြန္ေကာင္းသူ၊ ဘုရား သခင္ကိုခ်စ္ေသာမီးေတာင္သည္လည္းအ လြန္ျပင္းထန္လြန္း သူျဖစ္ သည္။ ထို့ေၾကာင့္ေဒါမိနစ္သည္ဘုရားသခင္ေရြးခ်ယ္ေသာဖ လားေတာ္ျဖစ္သည္မွာယုံမွားစ ရာမရွိ။ သို ့ေသာ္သနားရမည့္ရာ၊ ၾကင္နာရမည့္အေၾကာင္း ကိစၥ မ်ားႏွင့္ပတ္သက္လာလွ်င္အလြန္ျပတ္ သားသူျဖစ္ သည္။ ဆိုလိုသည္မွာမလိုအပ္ပါဘဲႏွင့္သနားျခင္း၊ ၾကင္ နာျခင္းကိုျပသျခင္းသည္သနားၾကင္နာျခင္းခံရသူအားေပ်ာ့ညံ့သြားေ စေသာေၾကာင့္သူသည္အေျခအေနကိုေကာင္းစြာသုံးသပ္ျပီးမွသာ သနားသင့္ကသနားေလ့ရွိသူျဖစ္သည္။