တခ်ိန္ကခရစ္ယာန္သာသနာျပဳေက်ာင္းမ်ား

၁
ဦးေနဝင္းမတိုင္မီ ဦးနုက ဗုဒၶဘာသာကို နိုင္ငံေတာ္ဘာသာအျဖစ္ ျပဌာန္းတယ္။
ထိုစဥ္က အေျခအေနအရ.. ခရစ္ယာန္ Mission ေက်ာင္းေတြဟာ သိပ္အားေကာင္းလာတယ္။
အေမရိကန္နဲ႔ ျဗိတိန္က ခရစ္ယာန္ missionary သာသနာျပဳ ဆရာေတြကိုယ္တိုင္သင္ၾကားေပးတဲ႔ အတြက္ အဆိုပါေက်ာင္းေတြဟာ အဂၤလိပ္စာ စေကးမွာ အထူးေကာင္းမြန္သည့္အျပင္ သိပၸံ ဝိဇၨာ ဘာသာရပ္မ်ား ပို႔ခ်မႈအပိုင္းမွာပါ အစိုးရေက်ာင္းေတြထက္ သာလြန္ခဲ႔တယ္။

၂
ယုဒသာန္ေကာလိပ္ဟာ ထိုအခ်ိန္အခါက အေရွ႕ေတာင္အာရွရဲ႕ အေကာင္းဆံုးေကာလိပ္ေတြထဲမွာ တစ္ခုအပါအဝင္ျဖစ္ခဲ႔တယ္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွနိုင္ငံေတြက ေက်ာင္းသားေတြေတာင္ ယုဒသာန္ေကာလိပ္ကို လာေရာက္ျပီး ပညာသင္ယူရတဲ႔ အဆင့္ထိ ေအာင္ျမင္ခဲ႔တယ္လို႔ ဆိုတယ္။
ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီမစ္ရွင္ေက်ာင္းေတြဟာ ျမန္မာျပည္ရွိ စာသင္သားမ်ားအားလံုးကို အထူးဆြဲေဆာင္နိုင္ခဲ႔တယ္။ ခရစ္ယာန္မ်ားသာမက ဗုဒၶ ၊ မူဆလင္ စတဲ႔အျခားဘာသာဝင္မ်ားပါ တက္ေရာက္နိုင္ဖို႔ အထူးႀကိဳးစားရတဲ႔ေက်ာင္းေတြ ျဖစ္လာတယ္။

၃
ဒီ ခရစ္ယာန္မစ္ရွင္ေက်ာင္းေတြဟာ သမၼာက်မ္းစာကို မသင္မေနရဘာသာရပ္ (compulsory subject) အျဖစ္ ထည့္သြင္းထားတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြဟာ ပညတ္ေတာ္ (၁၀) ပါး ၊ မဂၤလာတရား (၈) ပါး စတဲ႔ က်မ္းခ်က္ေတြကို အလြတ္က်က္မွတ္ရတာေၾကာင့္ ခရစ္ယာန္ သြန္သင္ခ်က္နဲ႔ အေတာ္ေလး ယဥ္ပါးေနတဲ႔ အခ်ိန္အခါျဖစ္တယ္။

၄
ဒီလိုမ်ိဳး ေက်ာင္းသားေတြအပၚ ခရစ္ယာန္သမၼာက်မ္းစာဆိုင္ရာ စာေပမ်ား လႊမ္းမိုးမႈဟာ ဗုဒၶဘာသာ ယံုၾကည္သက္ဝင္မႈကို ထိခိုက္ေစနိုင္တယ္လို႔ ဦးနုအစိုးရက ယူဆဟန္ ​ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မိမိတို႔ ဗုဒၶဘာသာဆိုင္ရာ စာေပမ်ားကို ျမင့္တင္ရမယ့္အစား ခရစ္ယာန္စာေပလႊမ္းမိုးမႈကို ဟန္႔တားတဲ႔အေနနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာကို နိုင္ငံေတာ္ဘာသာအျဖစ္ ဥပေဒထုတ္ သတ္မွတ္ခဲ႔တယ္။ ဒါဟာ KIO/KIA ထြက္ေပၚလာေစတဲ႔ အဓိကအေၾကာင္းျပခ်က္မ်ားထဲက တစ္ခုျဖစ္တယ္။

၅
ဗုဒၶဘာသာကို နိုင္ငံေတာ္ဘာသာအျဖစ္ ထုတ္ျပန္ျပီးခဲ႔သည့္တိုင္ ခရစ္ယာန္မစ္ရွင္ေက်ာင္းေတြရဲ႕ ေအာင္ျမင္ေက်ာေစာမႈကို အစိုးရေက်ာင္းေတြက လိုက္လို႔မမွီေသးပါဘူး။
ေရာင္စံုသူပုန္အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ ၁၉၆၂ မွာ ဦးေနဝင္း အာဏာသိမ္းတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာျပည္မွာ ခရစ္ယာန္မစ္ရွင္ေက်ာင္းေတြရဲ႕ ထင္ေပၚမႈက လံုးဝေလွ်ာ့က်သြားျခင္း မရွိပါဘူး။ ၁၉၆၉ မွာေတာ့ ဦးေနဝင္းက American Baptist Missionary (ABM) ဆရာေတြအပါအဝင္ သာသနာျပဳဆရာေတြအကုန္လံုးကို ျမန္မာျပည္ကေန ​ေမာင္းထုတ္တယ္။ ခရစ္ယာန္သာသနာပိုင္ျခံဝန္းေတြ အေျမာက္အမ်ားကို ျပည္သူပိုင္ သိမ္းယူတယ္။ အဂၤလိပ္စာ ေရပန္းစားေနမႈကို ေဖ်ာက္ပစ္ေလ်ာ့ခ်ဖို႔ အစိုးရေက်ာင္းသခၤန္းစာေတြမွာ အဂၤလိပ္စာကို ငါးတန္းေရာက္မွ သင္ေစတယ္။

၆
တကယ္ေတာ့ ..
အဂၤလိပ္-ျမန္မာ အဘိဓါန္ကို ဘာသာျပန္ထုတ္ေဝျပီး ေခတ္မွီပညာေရးစနစ္ကို ျမန္မာျပည္နဲ႔ မိတ္ဆက္ေပးခဲ႔တာဟာ အေမရိကန္သာသနာျပဳဆရာ ယုဒသာန္ ျဖစ္တယ္။
၁၈၁၃ ကေန ၁၉၆၉ အထိ အေမရိကန္သာသနာျပဳဆရာေတြ (ABM ) ဟာ ျမန္မာျပည္ထဲမွာ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား ၊ စိုက္ပ်ိဳးေရးေက်ာင္းမ်ား ၊ ေဆးရံုမ်ား အစရွိတဲ႔ လူ႔အသိုင္းအဝန္းတစ္ခုရဲ႕ လူေနမႈ လိုအပ္ခ်က္ေပါင္းမ်ားစြာကို ေငြေၾကးအကုန္အက်ခံျပီး ၎တို႔ကိုယ္တိုင္ လူအရင္းအႏွီးထည့္ဝင္ တည္ေထာင္ေပးခဲ႔တာျဖစ္တယ္။

၇
ဗုဒၶဘာသာကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ဖ္ုိ႔အတြက္ ဦးနု နဲ႔ ဦးေနဝင္းတို႔ရဲ႕လုပ္ေဆာင္မႈဟာ ဘယ္မွ်ေအာင္ျမင္ခဲ႔သလဲ ? နည္းလမ္းေကာ မွန္ခဲ႔ရဲ႕လား ?
တကယ္ေတာ့ .. ျမန္မာျပည္ထဲ ဗုဒၶဘာသာလႊမ္းမိုးမႈအရွိန္အဝါႀကီးေအာင္ မိမိဘာသာသာသနာကို ျမင့္တင္ရမယ့္အစား အျခားဘာသာကို နွိပ္ကြပ္တဲ႔သေဘာကို သက္ေရာက္သြားတယ္။ အဂၤလိပ္စကား အဂၤလိပ္စာကို နွိပ္ကြပ္ရင္း ခရစ္ယာန္စာေပလႊမ္းမိုးမႈအစား ျမန္မာစာနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာလႊမ္းမိုးမႈကို ရရွိဖို႔ ေမ်ာ္လင့္ခဲ႔ဟန္ရွိတယ္။

၈
အက်ိဳးဆက္ကေတာ့ ျမန္မာျပည္ဟာ ပညာေရးမွာဆုတ္ယုတ္ျပီး ဖြံ႔ျဖိဳးမႈွမွာ အာရွဘိတ္ခ်ီးဘက္တန္းဝင္ခဲ႔တယ္။
လူေတြရဲ႕ေတြးေခၚေမွ်ာ္ျမင္မႈေတြ အေတာ္ဆိုးဆိုးဝါးထိခိုက္ခဲ႔ရတယ္။
ဘယ္မွ်အထိဆိုးသလဲဆိုရင္ .. ျပည္တြင္းစစ္ဝဲဂရက္ထဲကေနကို ရုန္းထြက္ဖို႔ မေတြးေခၚနိုင္သလို ျဖစ္သြားၾကရတယ္။
ဒါကို စစ္ကြ်န္ပညာေရးစနစ္လို႔ အခ်ိဳ႕ေခၚၾကတယ္။

၉
က်ေနာ္ဒီသမိုင္းေၾကာင္းကို ေရးျပတာဟာ
တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး ျပစ္တင္ေနၾကဖို႔ မဟုတ္ပါဘူး။
သမိုင္းမွာ မွားခဲ႔ၾကတဲ႔ အမွားကို သခၤန္းစာယူျပီး ပစၥဳပၸန္မွာ ေကာင္းမြန္တဲ႔ အနာဂါတ္ေတြကို တည္ေဆာက္နိုင္ဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။

Jan Khone