Orthodox Church ျဖစ္ေပၚလာရျခင္း

Orthodox church ျဖစ္ေပၚလာရတဲ့အေၾကာင္းရင္း

Orthodox အသင္းေတာ္ျဖစ္ေပၚလာရတဲ့အေၾကာင္းက အတုိခၽဳပ္ရင္ အေၾကာင္းရင္းႏွစ္ခုတည္းရွိတယ္။

(၁) ေ၀ါဟာရလြန္ဆဲြျခင္း
(၂) ႏုိင္ငံေရးအားၿပိဳင္ျခင္း

(၁) ေ၀ါဟာရလြန္ဆဲြျခင္း


ပုဂၢိဳလ္သံုးပါးဘုရားတစ္ဆူ အေၾကာင္းေရးၾကရာမွာ စကားလံုးေ၀ါဟာရ တစ္ခုျဖစ္တဲ့ Latin စကားလံုး Filioque ကို ဂရိဘာသာသံုးဆရာေတာ္
ႀကီးေတြက လံုး၀မွားယြင္းတဲ့ အသံုးအႏႈန္းျဖစ္တယ္လို႔ခံယူၿပီး၊ လံုး၀လက္မခံႏုိင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။ Filioque ဟာ ေ၀ါဟာရတစ္ခုသာ ျဖစ္တယ္လို႔ အလြယ္တကူထင္ခဲ့ၾကေပမယ့္၊ ဒီစကားလံုးက ခရစ္ယာန္ယံု ၾကည္ျခင္းရဲ့ အႏွစ္ခၽဳပ္ကိုေဖာ္ျပတဲ့ ေ၀ါဟာရျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီေခတ္က Orthodox အသင္းအျဖစ္ ခဲြထြက္တာမဟုတ္သလို၊ အခုထက္ထိ Orthodox အသင္းေတာ္ကို Protestant လိုမၽဳိးခဲြထြက္တယ္လို႔ အလြယ္မသံုးႏႈန္းတာကို သတိထားမိၾကပါလိမ့္မယ္။

Filioque ဆုိတဲ့Latin စကားလံုးကို Greek လိုဘာသာျပန္ဆုိလိုက္တဲ့အခါမွာ
အဓိပၸါယ္ဟာ Greek ဘာသာစကားသံုး တဲ့ဆရာေတာ္ႀကီးေတြအတြက္ ခမည္းေတာ္ဘုရားႏွစ္ပါးရွိသကဲ့သို႔ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ ဤအခၽက္ဟာ ဂရိဘာသာ စကားသံုးတဲ့ဆရာေတာ္ႀကီးမၽားအတြက္ လံုး၀လက္မခံႏုိင္တဲ့ အခၽက္တစ္ခုျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။

Greek ဘာသာစကားသံုး ဆရာေတာ္ႀကီးေတြက per Filium (through the Son) ကုိ ပိုမိုႏွစ္သက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ Latin ဘာသာသံုးဆရာေတာ္ေတြအ တြက္ေတာ့ ႏွစ္ခုစလံုးဟာ ဓမၼပညာအရ အနက္အဓိပၸါယ္အတူတူျဖစ္တယ္ လို႔ျမင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္၊ ယံုၾကည္ျခင္းအခၽဳပ္ထဲမွာ Latin ႏွင့္ ေရးတဲ့အခါမွာေတာ့ per Filium မသံုးဘဲ၊ Filioque ကိုပဲသံုးႏႈန္းခဲ့ရပါတယ္။

ထိုအခၽိန္ကစၿပီး Greek ဘာသာစကားသံုးတဲ့ ဆရာေတာ္ႀကီးေတြက Latin ဘာသာသံုးတဲ့ ဆရာေတာ္ႀကီးေတြႏွင့္ ကင္းကင္းကြာကြာေနခဲ့ရတဲ့အျဖစ္ကေန Orthodox church ျဖစ္လာရျခင္းျဖစ္တယ္လို႔ ဆုိရမွာျဖစ္ပါတယ္။

သို႔ေသာ္၊ ဤFilioque ေၾကာင့္ျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ျပသနာကို ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာၿပီး၊ သြန္သင္ျခင္း၊ ယံုၾကည္ျခင္းအရ အတူတူျဖစ္ေၾကာင္း၊ စကားလံုးအသံုးအႏႈန္းကြဲျပားလြန္ဆဲြျခင္းသာျဖစ္ေၾကာင္း ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္နားလည္လာခဲ့ပါၿပီ (ဤအခၽက္ကို စာေရးသူ Fr ကိုယ္တုိင္ Orthodox ဆရာေတာ္ႀကီးမၽား၊ Theologians မၽားႏွင့္ Conferences ေတြမွာ ေကာင္းေကာင္းေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ အခၽက္လည္းျဖစ္ပါတယ္)။

(၂) ဒုတိယအေၾကာင္းရင္းကေတာ့ ႏုိင္ငံေရးေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ေရာမ အင္ပါယာအေရွ႕ျခမ္းၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္တဲ့ Constantinople ၿမိဳ႕မွာ နန္းထိုင္တဲ့ ဘုရင္ႏွင့္ ေရာမအင္ပါယာ အေနာက္ဘက္ျခမ္း ေရာမၿမိဳ႕ေတာ္မွာနန္းထုိင္တဲ့ အင္ပါယာဘုရင္မင္းျမတ္တုိ႔ဟာ ညီအစ္ကိုေတာ္ေတြ ျဖစ္ေပမယ့္ စစ္မက္ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ ေရာမအင္ပါယာႀကီးႏွစ္ျခမ္းျဖစ္သြားတဲ့အျဖစ္ ႏွင့္ရင္ဆုိင္ရပါတယ္။

အဲလိုျဖစ္ေနတဲ့အခၽိန္မွာ အေရွ႕အင္ပါယာအတြင္းမွာ ျပဳလုပ္တဲ့ ဓမၼညီလာခံေတြမွာ အေနာက္အင္ပါယာမွ ဆရာေတာ္ႀကီးမၽားတက္ ေရာက္ႏုိင္ျခင္းမရွိသလို၊ ေရာမမွာျပဳလုပ္တဲ့ ဓမၼညီလာခံေတြမွာလည္း အေရွ႕ျခမ္းက ဆရာေတာ္ေတြ တက္ေရာက္ႏုိင္ခဲ့ျခင္းမရွိခဲ့ပါ။ သို႔ေသာ္၊ ကိုယ္စားလွယ္ကိုသာ လႊတ္ၿပီး ဓမၼညီလာခံႀကီးေတြမွာ ပါ၀င္ေစခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့၊ သီးသန္႔တစ္ခုလို ျဖစ္သြားခဲ့ရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

ဤအခၽက္ေၾကာင့္ ကက္သလစ္ခရစ္ယာန္အသင္းေတာ္ႀကီးႏွင့္ Orthodox အသင္းေတာ္မၽားဟာ ယံုၾကည္ျခင္းမွာ ကြဲလဲြမႈအလြန္နည္းပါတယ္။ သူတို႔က ရဟန္းမင္းအာဏာကို အတိုင္းအတာတစ္ခုထိသာ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ သို႔ေသာ္၊ ကၽန္တဲ့အဓိကကၽ တဲ့ ယံုၾကည္ျခင္းဆုိင္ရာမွာေတာ့ ကဲြျပားတာအလြန္နည္းပါတယ္။

မွတ္ခၽက္။ ။ Orthodox church ႏွင့္ပတ္သက္လၽင္အလြန္ရႈပ္ေထြးပါတယ္။ Orthodox church ဆုိၿပီး လြယ္လြယ္သံုးႏႈန္းၾကေပမယ့္၊ Orthodox church ဆုိတာ တစ္ခုတည္းမဟုတ္ဘဲ၊ အသင္းေပါင္းအမၽားအျပားရွိေနပါတယ္။ ဥပမာ၊ Russia Orthodox church, Ukraine Orthodox church, Syrian Orthodox church, Greek Orthodox church,  Armenia Orthodox church, Romanian Orthodox church စသည္အားျဖင့္ အမၽားအျပားရွိတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့၊ Orthodox church လို႔ ေျပာလိုက္တာႏွင့္ ကက္သလစ္ခရစ္ယာန္အသင္းေတာ္မွ ခဲြထြက္တဲ့အသင္းေတာ္ လို႔ျမင္လို႔မရတဲ့အခၽက္ျဖစ္တယ္။ အခၽဳိ႕ Orthodox church ေတြဟာ ကက္သလစ္ခရစ္ယာန္အသင္းေတာ္ႀကီးအတြင္းမွာသာ ရွိေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ရဟန္းမင္းႀကီးရဲ့ လက္ေအာက္မွာရွိတဲ့ Orthodox church ေတြ အမၽားႀကီးရွိေနျပန္ပါတယ္။ သူတို႔အတြက္လည္း သီးသန္႔ရုံးေတာ္တစ္ခု ရဟန္းမင္းႀကီးရံုးမွာရွိေနပါတယ္။